FLL Robotik Turnuvası 15'inci sezon turnuvası 9-10 Şubat tarihlerinde Yıldız Teknik Üniversitesi'nde gerçekleştirilecek. FLL Robotik Turnuvası'na Antalya Bahçeşehir Koleji Park Orman Kampüsü ortaokul öğrencileri Phılathrons takımı olarak ve lise öğrencileri de İmperium takımı olarak 2 ayrı proje ile katılacak.
OrtaokulPhılathrons Takımı'nın ComplexAstronautHealth-Meter (Cah-M) adlı projelerinin içeriği hakkında bilgi veren öğretmen Burcu Erdem, 'Astronotlar uzaya gitmeden önce çeşitli eğitimlerden geçer. Bunlardan biri de kendi vücut fonksiyonlarını gözlemleme eğitimi. Buna göre uzayda karşılaşılan herhangi bir sağlık durumunda, kendi kendilerine ilaç ve beslenme ile müdahale edebilir.Ortamda bulunan radyasyon miktarı, oksijen oranı onları en çok etkileyen faktörlerin başında bulunuyor. Geri dönülemez, kalıcı hasarlar veriyor. Kanser riski, sinir sistemi hasarları olarak adlandırdığımız bilinç kaybı, bellek sorunları, performans düşüklüğü gibi. Ayrıca bu uzay yolculuğu kas kütle kaybına sebep oluyor. Her ne kadar spor yaparak kas kaybını en aza indirmeye çalışsalarda bu yeterli gelmemekle birlikte ciddi zaman kaybına yol açıyor. Kan basıncında meydana gelen düşüş ise göz de buğulanma, görme kaybı yaşamalarına neden oluyor' dedi.
ÖZEL KIYAFET TASARLADILAR
Astronotların kendi vücut fonksiyonlarını gözlemleme eğitimi aldıklarını ancak bulundukları ortamda sağlıklı karar veremeyeceklerini göz önünde bulundurarak kıyafet tasarladıklarını belirten Erdem, 'Astronotların giydikleri kıyafete ölçüm cihazları ekleyerek vücutlarında meydana gelen değişimlerden haberdar olmalarını sağladık. Kas kaybını engellemek için titreşim bantları bulunuyor. Bu bantlar sayesinde dinlenme anında bile kaslarını çalıştırabiliyorlar. Böylece astronotların yaptıkları günlük spora ek olarak, onları yormadan ve zaman kaybettirmeden kaskaybını en aza indiriyor. Radyasyon miktarını ölçen bir cihaz bulunuyor. Bu cihaz sayesinde astronotların maruz kaldıkları radyasyon miktarı ölçülüp belirli bir seviyenin üstüne çıktığında yazılı olarak ilaç alması gerektiğinin mesajını veriyor. Kan basıncındaki değişimi ve kandaki oksijen miktarını ölçen parmak ucuna takılan cihaz bulunuyor. Ölçtüğü verilere göre astronotun dinlenme aralıklarını ayarlamasını ve oksijen takviyesi alması gerektiğini belirten uyarı mesajları veriyor' dedi.
ASTRONOT SAĞLIĞI VE PSİKOLOJİLERİ
İmperium lise takımının öğretmeni Alihan Talay da kendi projeleri hakkında bilgiler verdi. Talay, projelerinde uzun süreli uzay yaşamı için yeterli besin kaynaklarının stoklanmasının ve uzaya taşınma işinin çok maliyetli olmasını ve astronotların doğandan uzak yapay bir ortamda psikolojilerinin kötü etkilenmesi gibi sorunları ele aldıklarını belirtti. Talay,'Projemizin amacı kapalı devre bir ekosistem oluşturarak hem düşük maliyetli hem de çeşitli organik besinleri üreterek kaynak gerektirmeden uzun süreli bağımsız bir uzay yaşamı sağlamak. Aynı zamanda organik besinler ile sağlıklı yaşam sürdürebilmek ve astronotların psikolojisini iyileştirmeyi amaçladık' dedi.
KAPALI DEVRE EKOSİSTEM
Projelerinin içeriğinden bahseden Talay, 'Uzay ortamında kapalı devre çalışan aquaponik tarım sistemi. Aquaponiktarım sistemleri balık ve bitki çeşitlerinin birbirlerine faydalı olarak yaşadığı bir döngü ile çalışır. Böylece uzayda uzun yaşam için gerekli yaşam için gerekli hayvansal ve bitkisel besinleri sağlayabiliriz. Balık ve bitkilerin yaşayacağı doğal ortamı simulebir sistem tasarladık. Bu tarım sistemi uzayda olacağı için yapay bir yer çekimi sağlamak amacıyla merkez kaç kuvvetinden yararlanıyoruz. Çünkü bitkilerin sağlıklı büyümesi ve su döngüsünü sağlayabilmek için yer çekimine ihtiyaçları var. Balık olarak yenilebilir bir tür olan tlapia balığını seçtik. Çünkü aquaponikbalık türünde en çok verim alınan balık türü tilapiadır. Fakat bizim maketimiz küçük çaplı olduğu için tilapia balığına en çok benzeşen zebra balığını (daniorerio) kullandık. Bitki olarak homozigotcinsi yani kolay yetişebilen ve tohumu tekrar tekrar kullanılabilen yeşil yapraklı bitkileri tercih ettik. Bitkilerimizin yetişmesi için hafif inört bir madde olan verimliliği yüksek kaya yününü kullandık. Sistemi çalıştıracak enerjiyi güneş panellerinden sağladık bu sayede yenilenebilir bir enerji kullanıyoruz. Balıkların dışkıları nedeniyle suda amonyak oluşuyor. Amonyak balıklar ve bitkiler için zararlıdır. Bu yüzden bakteri çeşitleri sayesinde amonyağı önce nitritesonra nitrata dönüştürüyoruz. Bu olaya nitrifikasyon deniyor. Nitrifikasyon olması için ortamda nitrosomonansve nitrobakter gibi bakteri çeşitleri olması gerekiyor. Aynı zamanda bu bakteri çeşitleri balık ve bitki bağını da oluşturuyor. Bizim amacımız kapalı devre çalışan yapay bir ekosistem oluşturarak çok az kaynak ile en yüksek verimi almak. Bu sayede herhangi bir dış etmenden etkilenmeyecek ve kendi içinde çalışabilecek bir döngü oluşturarak dünyayı dış ortamda verimli besinler oluşturabiliriz' diye konuştu. Deniz TOPKAYA
