ANTALYA Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) Yönetim Kurulu Başkanı Davut Çetin, Su Otel'de basın toplantısı düzenledi. ATSO Meclis Başkanı Süleyman Özer, yönetim kurulu üyeleri ve basın mensuplarının katıldığı kahvaltı etkinliğinde konuşan Başkan Çetin, Antalya genelinde Muratpaşa, Kepez ve Konyaaltı'da faaliyet gösteren bin 38 işyeri yetkilisi üzerinde yapılan piyasa anketi çalışmasına dair değerlendirmede bulundu. 2016 yılı anket sonuçları üzerinden bir kıyaslama yapan Çetin, 2017'nin onarım yılı olduğunu belirtti ve 2018'den daha ümitli olduklarını söyledi.

156 MİLYAR DOLARLIK İHRACAT

Anket değerlendirmesi öncesinde Antalya ve Türkiye ekonomisine değinen Başkan Çetin, otomobil üretimi, satışı ve ihracatının son üç yılda yükseldiğini belirtti. 2017 yılında beyaz eşyalarda 20 milyon ihraç edildiğini kaydeden Çetin, sözlerini şöyle sürdürdü: ''2017 yılında 28 milyon beyaz eşya üretildi. 8.5 milyonu iç piyasada satıldı. İhracatta Avrupa pazarı itici güç oldu, ihracatımız 142 milyardan 156.8 milyar dolara çıktı. Böylece sanayide çarklar çalışmaya başladı. Kapasite kullanımı verileri sanayi üretiminde artışın devam ettiğini göstermektedir.'

'ESNAF SORUNLARINI KONUŞMALIYIZ'

Yaptıkları anket çalışmasının Antalya ekonomisine ışık tutması sebebiyle çok önemsediğini anlatan Başkan Çetin, konuyla ilgili olarak şunları söyledi: ''Çünkü merkezdeki ticaret sadece ekonomi değildir, aynı zamanda kentin sosyal hayatıdır, kültürünün bir parçasıdır. Turizmi, tarımı, sanayiyi, sayılardan, fiyatlardan, ihracattan izleyebiliyoruz. İnşaat veya konut sektöründe satışları ve ruhsatları izliyoruz.Antalya 2016'da turizm krizi yaşadı, 2017'de turist sayısı yüzde 58 arttı, gelir kaybı olsa da daha iyi bir yıl yaşandı.Ticaretin durumu ise daha farklı. Birçok işyeri kent merkezine turist gelip alışveriş yaparsa çalışıyor.Ayrıca büyük şirketler ekonomi büyüdükçe büyürken, küçük işletmeler ve esnaf yapısal sorunlar yaşıyor. Dolayısıyla kent merkezinde ticaretin, esnafın durumunu daha fazla konuşmalıyız.''

HEM ATSO HEM AESOB

Anket çalışmasını Muratpaşa, Kepez ve Konyaaltı'da perakende ticaret sektöründe faaliyet gösterenbin 38 işyeri yetkilisi ile yaptıklarını söyleyen Başkan Çetin, ''Bu anketi bir önceki yıl da yapmıştık. Böylece özellikle ticaret sektörünün yılı nasıl geçirdiğini görmeye çalışıyoruz.Tabii bir tek fotoğraf her zaman gerekli bilgiyi vermez. Fakat her yıl bir fotoğraf çekip, karşılaştırma yaptığımızda yararlı sonuçlar elde edebiliyoruz. Bu anketi 3 ilçemizde yaptık. Çünkü üyelerimizin yoğunluğu buralarda bulunmaktadır. Bölgeleri ve iş kollarını da ticaret sektöründeki üyelerimizin dağılımına göre seçtik. Ayrıca önceki yılda yaptığımız gibi, ATSO üyesi, AESOB üyesi ayrımı yapmadık.Anket yaptığımız kişilerin yüzde 53'ü odamıza, yüzde 47'si AESOB'a üye'' diyerek sözlerine devam etti.

'KRİZ ŞİRKETLERİ ETKİLEDİ'

Çalışan sayıları bakımından Antalya'da mikro ölçekli işletmelerin ağırlıkta olduğuna değinen Çetin, işletmelerin güçlenmesinin çalışan sayısı arttırmaktan geçtiğini belirtti. İşyerlerinin ne kadar süredir faal olarak çalıştığını da araştırdıklarını anlatan Başkan Çetin, ''3 yıldan daha az süredir hizmet veren işyeri sayısı sert bir düşüşle yüzde 17'ye gerilemiş. 2016 yılındaki kriz, kent merkezinde yeni şirketlerin girişini yavaşlattı.Bir kentte ticaretin güçlenmesi eski şirketlerin varlığıyla doğru orantılıdır.Şirketler güçlendikçe kalıcı olmaktadır. Biz 20, 30 yıl güçlenerek devam eden işyerleri görmek isteriz. Antalya'da 10 yılı geçen eski işyerleri henüz yüzde 36'da. İşyerlerinin yüzde 74'ü tek işkolunda çalışıyor, ancak bu oran yüzde 84'ten düşmüş, bu durum başka dallara yatırım yapanların sayısının arttığını gösteriyor'' dedi.

'KREDİ ALANLAR AZALDI'

Antalya esnafı için turizm sektörünün çok önemli olduğunu söyleyen Başkan Çetin, anket sonucunda elde edilen turizm verilerini de açıkladı. Çetin, ''Turizm sektöründen doğrudan veya dolaylı olarak etkilendiğini beyan eden işyeri oranı yüzde 88'e çıkmış. Turizmle bağı olmayanların oranı ise yüzde 12. 2016'da en önemli sorunlar kredi almave alacak tahsilatı sorunlarıydı. Merkezdeki işyerlerinde kredi kullanımının arttığını beyan edenlerin oranı yüzde 23.9'da kalmış durumda. Geçen yıla oranla bir azalma sözkonusu. Bunun bir nedeni nefes kredisinin 2016 Aralık ayında başlamış olmasıdır'' diye konuştu.

SORUNLAR FARKLILAŞTI

Geçen yıla oranla önemli değişikliklerin olduğuna değinen Çetin, sözlerini şöyle sürdürdü: ''SGK ödemelerinde sorun yaşayan işyeri oranında düşüş görüyoruz. Alacak tahsilatında ise iyileşme, en azından kötü gidişin durduğu görülmektedir. Fiyat gelişmesinde de kent merkezinde fiyat artışının enflasyon oranında veya altında kaldığı beyan edilmiştir.Buna karşılık maliyet artışları enflasyon üzerindedir.Bu da işyerlerinin maliyetleri artarken, fiyatlarını artıramadıklarını göstermektedir. Ankette bizi memnun eden nokta, beklentilerdeki iyileşmedir. 2018 sezonuna ümitli bakan işyeri sayısı ciddi oranda artmıştır.2018'de turizmin daha iyi olacağı beklentisi hakim.Buna rağmen artış bekleyenlerin oranının yüzde 50'de kaldığına dikkat edelim. Yine önemli bir konu Türkiye ekonomisine ilişkin beklentidir.Yani makro ekonomik durumda daha iyi olacak diyenlerin oranı yüzde 16'da kalmaktadır. Yüzde 45 aynı kalacak diyor. Yüzde 38'i ise kötümser. Sektörde en önemli sorun olarak durgunluk ilk sırada.Ekonomide yüksek büyüme döneminde kent merkezindeki işyerleri halen durgunluktan yakınıyor.Buna karşılık geçen yıl durgunluktan yakınma oranı çok daha yüksekti.2016'da kira sorunu, alacak tahsilatı, finansman daha önemliydi.Bu kez, finansman sorunu, nitelikli eleman, ruhsatsız işyeri, alacak tahsilatı, hatta ulaşım-otopark gibi kent merkezi için çok konuştuğumuz sorunların önemsiz kaldığını görüyoruz.''

ESNAF VERGİDEN ŞİKAYETÇİ

Anket sonucunda işyeri sahiplerinin beklentilerini de öğrenme fırsatı bulduklarını söyleyen Çetin, ''İşyerlerinin istedikleri önlemlerin başında vergi ve prim indirimi gelmektedir.Kredi konusunda talep azalmıştı.Kredi faizlerinin bile öncelikli olmadığı ortaya çıkmıştır.Ekonomi yönetimi bu noktaya dikkat etmelidir. Küçük işletmeler ve esnaf, kredi değil, piyasanın canlanmasını ve vergi indirimi yapılmasını istiyor. Geçen yıl işsizlik birinci sorundu, ikinci sırada terör geliyordu. İşsizlik birinci sıradan dördüncü sıraya düşmüş, ekonomide belirsizlik üçüncü sıradan bire çıkmıştır. Terör ikinci sıradan beşinci sıraya gerilemiştir. Burada ekonomide belirsizlik, piyasa durgunluğu konusudur. Kent merkezi işyerleri ve esnaf için bunun birinci sıraya çıkması ilginçtir. Dış politikada üçten ikiye yükselmiştir'' dedi.

UÇURUM BÜYÜYOR

2017'deki ekonomik büyümenin ve turizmdeki iyileşmenin kent merkezine pozitif bir etki yaptığını anket sonuçlarından gördüklerini anlatan Çetin, ''Ben sürekli olarak kent merkezinde ticaretin kan kaybettiğini söylüyordum. Hep dikkat çektiğim bir başka konu büyük şirketlerle küçük şirketler arasındaki uçurumun büyümesidir. Anket de bu saptamalarımızı bir kez daha doğrulamıştır.Bu sonuçlar ekonomi yönetimi ve yerel yönetimler tarafından dikkate alınmalıdır. Büyük zincir marketleri ve büyük şirketlerin şube ağları piyasaya hakim olmakta, yerel işletmelerin payı azalmaktadır. Yerel yönetimler ticari alan planlarını ve işyeri açılış izinleri kurallarını gözden geçirmelidir'' dedi.

PROJELERİ ANLATTI

Anket değerlendirmesinin ardından ATSO'nun hayata geçirdiği ve geçireceği projeler hakkında da konuşan Çetin, ''2017'yi ATSO İnovasyon Yılı ilan ettik ve farkındalık yaratmaya çalıştık. Bu sayede Antalya'da büyük potansiyel olduğunu ortaya çıkardık.E-Oda geçişini tamamladık ve mobil oda veya cep oda çalışmasını başlattık. İnovasyon ödülleri verdik ve eğitimlerine başladık. GrowtechTarım Fuarı şirketiyle işbirliği başlattık ve Tarım İnovasyon ödülünü birlikte verdik, gelecek yıl için proje pazarı çalışmasını da başlattık. Çocuklara kod yazılım eğitimine başladık. Sanayi 4.0 ve elektronik ticaret çalışmalarını başlattık, bu çalışmalarımız devam ediyor. Önümüzdeki günlerde bu konuları daha çok duyacaksınız. Şimdi Business center ve İnovasyon Merkezi projesini de başlatıyoruz. Oda tarihinde ilk defa üyelerimiz için ATSO Avantaj kart uygulaması başlattık.Bunun üyeler arasınadki ticareti de teşvik etmesi yönünde çalışacağız. Sektörlerden devamlı olarak kaçak işyeri şikayeti geldiği için ticarete bir disiplin getirmek amacıyla ATSO Etik Üye belgesi çalışmasını hayata geçirdik. 2018'de ilk defa hizmet sektöründe URGE projelerine başlayacağız. Sağlık kümesi çalışması başlatıldı. Sağlık turizmi, Antalya'ya kış aylarında büyük katkı yapabilir'' dedi.

Etkinlik gazetecilerin sorduğu soruları Başkan Çetin'in cevaplaması ve ardından çekilen hatıra fotoğrafı ile sona erdi. (Abdullah ÖZKAN)