HASTA ve Engelliler ile Yakınları Hakları Derneği (HEYAD), AB Programı desteğiyle 2-3 Ekim tarihlerinde Türkiye'de Antalya Örneği Engelli Hakları İzleme ve Raporlama kapsamında eğitimi verdi. Eğitmen İdil Seda Ak katılımcılara engelli haklarından bahsederek engellilerin yaşadığı problemleri anlattı. Eğitimde, HEYAD Başkanı Hüseyin Ayhan engelliler ile ilgili yürüttüğü çalışmalar neticesinde sahadaki deneyimlerinden bahsetti. ENGELLİLERİN SORUNLARI Sunum esnasında birçok konuyu ele alan eğitmen İdil Seda Ak, önce engelli haklarının tarihi hakkında bilgilendirme yaptı. Ak, engelliliğin geçmişten günümüze iki ileri bir geri şeklinde ilerlediğinden bahsederek, 'Özellikle engelli kişilerin haklarının sorumlu kişilerin inisiyatifine kalmasının çok büyük problem. Yasaların en iyi şekilde düzenlenmesi gerekiyor. Bu yasaların düzenlenmesi için de engelli bireylerden fikir alınmasının en doğrusu. Çünkü neye ihtiyaç olduğunu birinci ağızdan duymanın daha faydalı bir yasa ortaya çıkaracaktır' dedi. Türkiye'deki işitme okullarını eleştiren İdil Seda Ak, gezdiği okullarda gördüklerini sunumunda paylaşarak 'İşitemeyen, konuşamayan insanlar pazartesi sabahı İstiklal Marşı okunmaya zorlanıyor. Bu görüntü benim için çok çarpıcıydı. İstiklal Marşı konusunu politik bir mesele olarak tartışmıyorum. Bir insanın konuşamazken bir şey yapılmaya zorlanması konusunu anlatmaya çalışıyorum. Eğitim sistemi maalesef İşitme engelli kişilerin konuşması üzerine kurulu bir sistem. Bu çok yanlış bir eğitim şekli. Ayrıca işitme engeli okullarda işaret dili öğretilmiyor. İşaret dili bilmeyen, engelli kişilere nasıl davranması bilmeyen insanlar bu okullara öğretmen olarak atanıyor' dedi. Sistemsel problemlerin olduğunu ifade eden Ak, engelli insanların hakkı olan hakları alamaması veya eksik almasını eleştirdi. Engelli insanların hakkı olan işitme cihazı için pilin ücretli olması, ihtiyacı olan sondaların belli bir kısmının ödenmesi geri kalan ücreti engelli kişilerin ödemek zorunda kalması gibi konulara değindi. Zihinsel engelli kişilerin yaşadığı sorunlar hakkında konuşan Ak şunları söyledi: 'Sivil Toplum Kuruluşları ruh hastalıkları hastaneleri gibi kapalı kurumda izleme yapmak isterse yapamaz. Bakanlık formaliteden izin verse de girişte yetkililer kişileri içeri almıyor. İçeride neler dönüp bittiğini denetleyemiyoruz. 40 yıldan fazla o hastanelerde kalan kişiler var. Uzun süre kalan kişilerin refakatçileri olmadığı için bilgi alamıyoruz. Ya aileleri onlardan vaz geçmiş ya da aileleri ölmüş oluyor. Rehabilitasyon merkezlerinde denetim yasak fakat aileler içeri girebiliyor o nedenle aileler topluma bildiriyor.' Bir diğer problemin ise; eskiden rehabilitasyon merkezlerinin ücretsiz olduğu fakat son yıllarda devletin kendisi bu merkezleri kurmadığını özel firmaların yaptığını dile getiren Ak, bu nedenle içeride engelliler istismar edilse dahi bilgilendirmeler yapılmadığından üstünün kapandığından ekledi. KATILIM SERTİFİKASI DAĞITILDI Eğitimde HEYAD Başkanı Hüseyin Ayhan Engelliler için yaptıkları çalışmalardan bahsetti. Elmalı'da başladıkları bu yolculuğa, Antalya'nın 19 ilçesinde gerçekleştireceklerini söyleyen Ayhan, 'Görüştüğümüz kurumlarda bize söylenen rakamlar ile bizim kendimizin gezip gördüğü engelli rakamları arasında büyük bir fark var' dedi. HABER/Dilan ERAY