KORONA virüs tüm dünya ekonomisini etkilediği gibi Türkiye ekonomisini de vurdu. Alınan önlemler virüsün yayılmasına engel olmadığı gibi işsizlik de gün geçtikçe artıyor. Antalya'da turizm durdu ve bununla birlikte neredeyse 2 buçuk milyon kişi işsiz kaldı ya da ücretsiz izne ayrıldı. Dünyada işvereni ve işçiyi desteklenen paketler açıklanırken aynı şeyi ülkemiz için söylemek mümkün değil. Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Milletvekili Çetin Osman Budak koronanın olumsuz sonuçlarından bahsederek işsizliğin arttığına dikkat çekti. İktidarın elini taşın altına sokması gerektiğine vurgu yapan Budak, önlem noktasında yapılması gerekeleri sıraladı.
BİLİNMEYENLİ SORUNLAR
Bütün dünyayı kasıp kavuran Covid-19 virüsü yüzündenhem dünya hem de ülkemizin toplumsal sağlığın yanısıra çok bilinmeyenli ve çok açmazlı büyük bir ekonomik sorunla da karşı karşıya kaldığını aktaran Budak, 'Karantina önlemleri uzadıkça, ciddi bir iç ve dış talep daralması ile büyük bir işsizlik sorunu da ufukta görünüyor.İşin kötü yanı Türkiye ekonomisi bağışıklığı düşükken bu virüse yakalandı. Ülke ekonomisi zaten yüksek enflasyon, işsizlik, bütçe açığı ve düşük büyümenin içinde çırpınıyordu.Üstelik Merkez Bankası'nın hem döviz rezervleri hem de yedek akçesi tükenmişti.Dünya ülkeleri salgın hastalığın yarattığı ekonomik ve sosyal tahribata karşı vatandaşlarını ve kurumlarını korumak amacıyla birkaç yüz milyar dolarla ifade edilen ekonomik ve sosyal tedbirler açıklamışken, bizde açıklanan tedbir paketi, borç öteleme paketi olmaktan öteye gidemedi.Oysa devletin kelimenin tam anlamıyla elini taşın altına koyması gereken bir dönemden geçiyoruz' şeklinde aktardı.
'İŞSİZLİĞİ KALDIRAMAYIZ'
Salgının başta turizm ve lojistik olmak üzere neredeyse tüm hizmetler sektörünü can evinden vurduğunu anlatan Budak, 'Ciddi bir istihdam düşüşü ile karşılaşılması ve durgunluğun kademe kademe 'üretim' yapan tüm sektörlere yayılması artık sürpriz olmayacak.İşin daha başında pek çok büyük şirket ya üretimini durdurdu ya da çalışanlarına ücretsiz izin verdi. Gelişen süreçte de benzer kararların ardı ardına geleceğini şimdiden görüyoruz.Tüm dünya istihdam kaybını önlemek, gelir kayıplarını telafi etmek için seferber olmuşken, bizim iktidarın gündeminde işsizlik tehlikesiyle karşı karşıya olan milyonlarca çalışana yönelik herhangi bir politika yok. Geniş tanımlı işsizlik mevcut haliyle 8 milyonu aşmışken yeni bir işsizlik dalgasını kaldıracak durumda değiliz' sözlerine dikkat çekti.
TURİZM EMEKÇİLERİ UNUTULMASIN
Küresel salgının en başta etkilediği sektörlerin başında turizm sektörü ve bu sektörden ekmeğini kazanan turizm emekçilerinin geldiğini açıklayan Budak, 'TÜİK rakamlarına göre 1 milyon 700 bin kişinin doğrudan, 2 buçuk milyon kişinin ise dolaylı olarak istihdam edildiği sektör en kötü günlerini yaşıyor. Oteller ardı ardına kapanıyor, seyahat acenteleri varlık yokluk savaşı veriyor. Sektörde işten çıkarmaların önüne geçilmesi için turizm emekçilerinin maaşlarının İşsizlik Fonundan yapılması çağrısını bir kez daha yineliyoruz. Yine turizm emekçilerinin sigorta primlerinin de bu fondan karşılanması doğru olacaktır' sözlerine dikkat çekti.
YAPILMASI GEREKENLER
Hükümetin acilen alması gereken diğer ekonomik önlemleri sıralayan Budak, 'İşçi sağlığı açısından sağlık gibi stratejik sektörler hariç tüm işyerlerinde üretim durdurulmalı. Kısa Çalışma Ödeneği'nin kapsamı genişletilmeli ve süresi kriz sona erene kadar uzatılmalı. Kısa Çalışma Ödeneği'nden faydalanamayan işçilerin maaşları devlet tarafından ödenmeli. Sanayicilere istihdamı azaltmamaları koşuluyla faizsiz kredi kullandırılmalı. Vergi, SGK ve muhtasar ödemelerinin 6 ay ertelenmesi yeterli değildir. Bunlar krizin yaşandığı aylar için alınmamalı. Bankalarca yeniden yapılandırılan ödemelerin faizleri silinmeli. KDV iadesi ödemeleri acilen hızlandırılmalı.Sanayicilere KGF kapsamında özel olarak kaynak ayırılmalı. Konaklama Vergisi ve Turizm Tanıtma Ajansı Payı yürürlükten kaldırılmalıdır. Küçük ve orta boy işletmelerin (KOBİ) bankalardan kredi kullanabilmeleri için süratle bir sicil affı yasası çıkarılmalı. Çiftçi borçları yeniden yapılandırılarak bir yıl süreyle faizsiz ertelenmeli. Kamu özel işbirliğiyle yaptırılan yol, tünel, köprü, şehir hastaneleri ve havaalanlarının müteahhitlerinebütçeden yapılan Hazine garantili ödemeler bir yıl süreyle ertelenmeli ve garantiler Türk Lirasına çevrilmeli' şeklinde sıraladı.
Özel/Dilan ERAY
