Bugün sizlere Anayasa Mahkemesi'nin çift ölüm aylığı almak ile ilgili vermiş olduğu kararı aktaracağım.
Bir vatandaşımız babası öldüğünde ölüm aylığı bağlanmıştır. Daha sonra SGK babasından dolayı almakta olduğu ölüm aylığının hatalı olarak bağlandığı gerekçesiyle aylık bağlanmasına ilişki işlemi iptal etmiş ve yapılan yersiz ödeme olan 25.978 TL'ni geri ödenmesi isteminde bulunmuştur.
Başvurucunun itirazını kabul etmeyen SGK, başvurucuya yersiz olarak ödendiği ileri sürülen 25.194,34 TL'nin yasal faizi ile birlikte iade edilmesi istemiyle İş Mahkemesi'nde (Mahkeme) başvurucu aleyhine dava açmıştır. Mahkeme davayı reddetmiştir. Bölge Adliye Mahkemesi 12/4/2017 tarihinde SGK'nın istinaf başvurusunu faiz talebi yönünden reddetmiş; ödenen bedeller yönünden ise kabul ederek alacağın başvurucudan tahsiline kesin olarak karar vermiştir.
Başvurucu, babasından dolayı bağlanan ölüm aylığının eşinden dolayı da ölüm aylığı aldığı gerekçesiyle ödenmeye başlandığı tarihten itibaren geçerli olacak şekilde iptal edilmesi ve geriye dönük borçlandırma işlemi yapılması nedeniyle mülkiyet hakkının ihlal edildiğini ileri sürmüştür.
Anayasa Mahkemesi, farklı kanunlar kapsamında babasından dolayı bağlanan ölüm aylığının eşinden de ölüm aylığı aldığı gerekçesiyle iptali ve iade edilmesi yönündeki karara yönelik bireysel başvuruda, kişinin mülkiyet hakkının ihlal edildiğine karar verdi.
Anayasa Mahkemesinin kararında, Anayasa'nın 35'inci maddesinde mülkiyet hakkının tanımlandığına, yapılan başvurunun da bu kapsamda değerlendirilmesi gerektiğine işaret edildi. Kararda, SGK tarafından başvurucuya yapılan ödemelerin geri istenmesinin mülkiyet hakkına müdahale anlamını taşıdığı belirtildi.
Başvurucuya eşinden 506, babasından ise 1479 sayılı Kanun kapsamında maaş bağlandığı aktarılan kararda, 2003'te 1479 sayılı Kanun'a eklenen 46'ncı madde gereğince farklı kanunlara tabi iki ayrı ölüm aylığı bağlanmasına engel bulunmadığı kaydedildi.
Başvurucunun ikinci ölüm aylığını hak edip edemeyeceği hususunda 1479 sayılı Kanun'da yer verilen hükümlerin uygulayıcı durumundaki SGK ve yargı mercilerince farklı yorumlanabildiği ifade edilen kararda, SGK'nin 2 Eylül 2017'deki genel yazısıyla önceki uygulamasının tam aksi yönde işlem yaptığı tespitine yer verildi.
Kararda ayrıca, yeniden yargılama yapılarak ihlalin sonuçlarının ortadan kaldırılması için kararın ilgili mahkemelere gönderilmesi kararlaştırıldı.
Tüketiciler Birliği Derneği Antalya Şube Başkanı Neşet Gündüz
