TÜRKİYE Büyük Millet Meclisi'nde (TBMM) kabul edilen Hayvanları Koruma Kanunu yetersiz birçok maddeyi içinde barındırıyor. Antalya Barosu Yönetim Kurulu Üyesi Evrim Ercan, yasayı değerlendirerek, kanunun hayvanları gerçek anlamda korumaktan uzak olduğunu söyledi. Yasa ile hayvanlara karşı işlenen suçlar artık 'mala zarar verme' değil 'cana zarar verme' olarak değerlendirilecek olsa da hayvanla 'cinsel ilişkiye girme', çiftliklerde satışının yapılabilecek olması, hapis cezasının ucunun açık olması ve birçok eksik maddeler tepkiye sebep oldu. PETSHOPTA YASAK ÇİFTLİKTE DEĞİL Yeni Hayvanları Koruma Kanunu'nda birtakım değişiklikler yapılmış olsa da yasa bu haliyle de hayvanlara tam bir hukuki koruma sağlamaktan çok uzak olduğunu kaydeden Ercan, 'Bazı düzenlemeler hayvanların lehine yapılmış gibi görünse de bu düzenlenmelerin yetersiz olduğunu düşünüyorum. Yasa çalışmaları sırasında kamuoyuna sürekli olarak hayvanların mal değil can olarak kabul edileceği bir yasa yapılacağı söylenmiş ise de yasanın değişiklerle kabul edilmiş hali ne yazık ki bu söylemin lafta kaldığını gösterdi. Yasa ile petshoplarda kedi ve köpeklerin üretim ve satışları yasaklanmışsa da üretim çiftliklerinde üretim ve satışları serbest bırakıldı. Petshoplar evcil hayvan satışı yapmak istediklerinde üretim çiftlikleri aracılığıyla satışı gerçekleştirecek. Sadece bu hüküm bile hayvanların 'can' olarak görülmediğini gözler önüne seriyor. Legal üretim çiftliklerinin ne derece denetlenip, hayvan sağlığının ve bakımının ne derece gözetildiği soru işareti olmakla beraber, merdiven altı dediğimiz üretim yerlerinin artacağı açık. Hatta öyle ki evinde, bodrum katında yasa dışı üretim yapıp satan kişiler de bu faaliyetlerini sürdürecekler. Bu durum ses teli kesilen, sürekli doğum yaptırıldığı için sağlığı bozulan, ölüme terk edilen hayvanlarla ilgili haberleri daha çok duyacağımız anlamına geliyor' diyerek oysa ki yasa ile evcil hayvan satışının yasaklanması ve sahiplenmenin teşvik edilmesi gerektiğini belirtti. HAPİS CEZASI SORU İŞARETİ Yasa ile hayvanı öldürme, işkence yapma, tecavüz etme gibi eylemler kabahat olmaktan çıkarılarak suç kapsamına alındığını hatırlatan Ercan, 'Öncelikle bu düzenleme hayvanlar lehine büyük bir adım olarak görünse de ne yazık ki yeterli değil. Eski yasada hayvana kasten zarar veren, öldüren şahıslar hakkında yalnızca idari para cezası veriliyordu. Yeni düzenleme ile bu eylemlerin suç sayılması ile beraber hapis cezası getirildi. Ancak ceza alt sınırının 6 aydan başlıyor oluşu, cezanın ertelenmesi, hagb cezası verilmesi gibi durumlara yol açacak. Yasa düzenleyici bu suçların işlenmesi halinde şikayetçinin Tarım ve Orman Bakanlığı'na başvuru yapmasını muhakeme şartı koyarak doğrudan savcılığa şikayetin önünü kesti. Oysaki yaşam hakkına yönelik bu suçlarla ilgili şikayetlerin doğrudan savcılığa yapılabilmesi hatta savcılığın resen soruşturma başlatabilmesi gerekmekteyken bir suçun cezalandırılması idarenin takdirine bırakıldı' dedi. EKSİK MADDELER Hayvanları yasa ile tedavi, bakım, aşılama için teslim edilen belediye çalışanlarının, hayvanlara karşı işlediği suçlara verilecek cezalar yönünden de gerekli düzenleme yapılmadığına işaret eden Ercan, 'Uygulamada belediye sorumluları hakkında görevi kötüye kullanma eyleminden yaptığımız şikayetler, soruşturmaya izin verilmemesi engeline takılıyor. Sahipli hayvanını sokağa terk eden kişilere karşı 2 bin lira idari para cezası getirildi. Bu yaptırım da etkili bir yaptırım değil. Zira hayvanı sokağa atmak isteyen kişi hayvanın, mama, veteriner masrafını ödemek yerine bu cezayı yeğleyecek. Kısacası bu ceza da caydırıcılıktan uzak. Ayrıca yasa görüşmeleri sırasında sokaklarda ve barınakta yaşayan kedi ve köpekler üzerinde deney yapılmasının yasaklanmasına ilişkin teklif kabul edilmedi. Yine canlı hayvan deneylerine ilişkin hükümler aynen kaldı. Oysa ki herkes biliyor ki hayvanlar üzerinde yapılan deneyler güvenilir olmadığı gibi daha güvenilir ve başka bir canlının yaşam hakkını gasp etmeden, başka bir canlıya acı çektirmeden yapılacak farklı birçok deney metodu var' sözlerine vurgu yaptı. DAĞ FARE DOĞURDU 'Kısacası yasa hayvanları gerçek anlamda korumaktan uzak bir yasa olmuş. Yıllarca verilen mücadeleler, oluşturulan kamuoyu, yasa teklifleri derken yasa koyucuların umut veren vaatleri sonrasında dağ fare doğurdu' diyerek tepkisini dile getiren Ercan, 'Elbette ki hayvanlar lehine elde edilen her kazanç değerli. Ama 'hiç yoktan iyidir' diyerek hayvanlara tam bir hukuki koruma sağlayamayacağı aşikar bu yasa bizim için kabul değil' diyerek hayvanların yaşam hakkı için mücadelelerinin devam edeceğine işaret etti. ÖZEL/Dilan ERAY