TÜRKİYE, 6325 sayılı yasayla 2013 yılında arabuluculuk kavramıyla tanıştı. Bütün dünyada uygulanan arabuluculuk, 3'üncü bir kişi vasıtasıyla tarafların daha kısa sürede sorunu çözmesi anlamına geliyor. Arabuluculuk, Türkiye'de 1 Ocak'tan itibaren 'işçi ve işveren davalarında' zorunlu hale geldi. Antalya Arabuluculuk Derneği Başkanı Hayrullah Demir, davalarda arabuluculuğun zorunlu olmasının ardından davalarda önemli bir düşüş olduğunu dile getirdi. Başkan Demir, arabuluculuğun Anadolu'nun genlerinde var olan bir kavram olduğunu ve toplum düzenini sağlamada önemli bir yerinin olduğunu da söyledi.
'195 ARABULUCU VAR'
Arabuluculuk konusunda devletin önemli çalışmalar gerçekleştirdiğini söyleyen Hayrullah Demir, ''Devlet bu konuda profesyonelleşti. Arabulucu olmak isteyen avukatların en az 5 yıllık bir deneyimi olmak zorunda. Bu şartı yerine getirenler bir dizi eğitime tabii tutuluyorlar. Psikoloji, öfke kontrolü, müzakere yöntemleri gibi derslerin ardından sınava giriyorlar ve başarılı olanlar arabulucu olmaya hak kazanarak adliyeye isimlerini kaydettiriyorlar. Şu an Antalya'da 195 arabulucu, zorunlu ya da ihtiyari davalarda taraflara yardımcı olmaya çalışıyor'' dedi.
SÜRECİ ANLATTI
Tarafların kendilerine başvurma süreçleri hakkında da bilgi veren Demir, şöyle konuştu: ''1 Ocak'ta iş davalarında arabuluculuk zorunlu hale geldi. Hakim önüne dava gitmeden önce mutlaka taraflardan birinin arabulucuya başvurması gerekiyor. Bunun için ise önce adliyedeki arabuluculuk ofisine gidiyor. Burada Adalet Bakanlığı Arabuluculuk Daire Başkanlığı siciline bağlı avukatlardan sırasıyla atama yapılıyor ve kişiler gidip burada sorunu çözmeye çalışıyorlar. Zorunlu olmayan davalarda ise taraflar herhangi bir arabulucuya başvuruyor. Arabulucu, karşı tarafa bir davet mektubu gönderiyor ve bir görüşme ayarlıyor. Karşı tarafın 1 ay içerinde mektuba olumlu ya da olumsuz cevap vermesi gerekiyor. Böylelikle sorunlar mahkemeye göre daha kısa sürede çözüme kavuşturuluyor.''
'GENLERİMİZDE VAR'
Arabuluculuğu Amerika'da 1970'li yıllardan itibaren uygulanmaya başlandığını belirten Demir, ''Her ne kadar Türkiye'de yeni yeni uygulanmaya başlansa da aslında genlerimizde olan bir şey. Önceden Anadolu kültüründe 2 esnaf kavga ettiğinde, eşler küstüğünde hep bir büyük araya girip durumu düzeltmiştir. Aslında arabuluculuğun anlamı da tam olarak bu. Bize yabancı bir kavram değil. Mahkemede hakim önüne gelen dosyayı inceleyip karara bağlıyor. Çoğu zaman değil vatandaş biz bile derdimizi anlatırken kısıtlı zamanda zorlanıyoruz. 24 yıllık avukatım. İki tarafın da memnun ayrıldığı çok az dava gördüm. Ancak arabuluculukta her iki tarafta memnun ve istediğini alarak dosyayı kapatıyor'' diye konuştu.
GÖRÜLEN DAVALAR AZALDI
Birkaç ay sonra tıpkı iş ve işveren davalarında olduğu gibi ticari davalarda da arabuluculuğun zorunlu olacağını söyleyen Başkan Demir, ''Bu kapsamın genişleme nedeni ise arabuluculuğun hedefine ulaşmasıdır. Geçen yılın ilk 2 ayında görülen iş davası 50 bin civarındayken bu yılın ilk 2 ayında bu rakam 4 bine düştü. Artık insanlar sorunlarını arabulucularla çözüyor. Yargılamanın çok uzun sürmesi ve dosya masrafları, kişileri hem maddi hem de manevi yıpratıyor. Bugüne kadar arabuluculuk yöntemiyle görüşülen dosyaların yüzde 93'ü anlaşmayla sonuçlandı. Yüzde 87'si ise bir gün ya da daha kısa bir sürede sonuca bağlandı. Mahkemede bu kadar kısa sürede sonuca ulaşmak mümkün değil. Örnek vermek gerekirse benim arabulucu olarak müdahil olduğum bir davada patron ve işçi, işçinin oğlunu işe alması konusunda uzlaştı. Başka bir davada kocası iş kazasında hayatını kaybeden bir kadın, o şirkette işe başladı ve şirket, kızına burs bağladı. Bunlara hakimin karar vermesi mümkün değil'' dedi.
DERNEK HAKKINDA BİLGİ VERDİ
Antalya Arabuluculuk Derneği hakkında da bilgi veren Başkan Demir, ''Dernek, 2014 yılında kuruldu. Ben aynı zamanda kurucu başkanıyım derneğin. Kurulduğumuz günden bu yana sivil toplum örgütleriyle, işadamlarıyla ortak çalışmalar yaparak arabuluculuğu anlatmaya ve toplumu bilgilendirmeye çalışıyoruz. Bu konuda ciddi çalışmalarımız var. Ve geçmiş dönemlere göre arabuluculuk konusunda hem Antalya'da hem de Türkiye'de vatandaşların daha bilinçli olduğunu düşünüyorum'' ifadelerini kullandı.
(Abdullah ÖZKAN)
