Baş dönmesi akla tansiyon veya başka nörolojik hastalıkları getirir. Vertigo denilen gerçekbaş dönmesi, kişinin etrafındaki eşyaların dönmesi ya da kişinin kendisini eşyalar etrafında dönüyormuş gibi hissetmesidir. Bu tam anlamıyla bir dönme halüsinasyonu yaniyanılsamasıdır. Toplumda baş dönmesi olarak yakınılan duygu her zaman vertigoolmayıp,denge bozukluğu da olabilir. Denge bozukluğu pek çok sebebe bağlı olabilirken vertigogenellikle hastayı çok tedirgin eder, hatta uykudan bile uyandırabilir. Kulak Burun Boğaz Uzmanı Prof. Dr. Murat Haluk Özkul,hastalıkla ilgili şunları anlattı;

51-57 YAŞ ARALIĞINDA GÖRÜLÜYOR

Toplumda en sık rastlanılan vertigo sebebi 'kristallerin kayması ya da yer değiştirmesi' diyebilinen bir iç kulak hastalığıdır. Ülkemizde her yıl ortalama 1 milyon civarında yeni hasta buhastalığa yakalanmaktadır. Kadınların yüzde 3,2'si, erkeklerin ise yüzde 1,6'sı hayatlarıboyunca bu hastalığa yakalanma riskine sahiptir. Kadınlar erkeklere göre yüzde 64 daha fazla bu tip baş dönmesi yaşarlar. Yaşla birlikte görülme sıklığı da artar. Ortalama 51-57 yaşaralığında daha sık görülür. 35 yaş altında neredeyse hiç görülmez. İç kulak sebepli başdönmelerinin yarısı bu tip kristallerin yer değiştirmesine bağlıdır. 5 yıl içinde tekrarlamaolasılığı yüzde 50'dir. Hastaların yarısı baş dönmesi atakları arasında dengesizlik yaşarlar.Atakların büyük çoğunluğu dönme halüsinasyonu yani gerçek vertigo şeklinde olurken yüzde14'lük bir hasta gurubu yalnızca dengesizlik tarif eder. Neredeyse bütün hastalar ataklarınıyatakta yaşadıklarını söyler.

TANI AŞAMASI ÇOK ÖNEMLİ

Vertigo ve denge konusunda uzmanlaşmış kliniklerde iç kulak kristallerinin yerdeğiştirmesine bağlı baş dönmeleri ayrıntılı bir hikaye ve denge testlerinden sonra anlaşılır.Gerekli hastalara beyin MR görüntülemesi yapılabilirse de ek belirtilerin olması durumundahastalığın tanınmasından çok ayırıcı tanısında yararı olur. Hastanın hangi baş pozisyonundaVertigo atağı geçirdiği saptanır. Bu atak, test sırasında hastanın şiddetli baş dönmesiyakınması yanında bulantı ve hatta kusma bile ortaya çıkabilir. Bu durumun yaşanabileceğitest öncesi hasta ve hasta yakınlarına anlatılarak telaş edilecek bir durum olmayacağı, atağın20-30 saniye süreceği söylenmelidir. Kusma ihtimaline karşın tedbir alınması uygun olur. Belve boyun fıtığı olan hastalara test sırasında baş döndürme ve vücut pozisyonları özenleuygulanmalıdır. Uzman kişi test sırasında hastaya gözlerini açık tutması gerektiğinisöylemelidir. Atak sırasında hastanın gözlerindeki sıçrayıcı hareketler (nistagmus) dikkatlegözlenmeli, gerekirse kaydedilmelidir. Bu amaçla özel cihazlar kullanılabilir.

İYİLEŞTİREN MANEVRA!

Hasta iç kulak ve hasta yarım daire kanalı belirlendikten sonra, iç kulaktaki yerlerindenkopup serbest yüzen kristaller, başa belli pozisyonlar verilerek kanallardan uzaklaştırmayaçalışılır. Bu hareketlere, kısaca 'manevra' adı verilir. Manevra sonrası hasta hızla iyileşir.Önceden kendisini rahatsız eden baş hareketlerini korkmadan yapar ve başının dönmediğinifark eder. Manevra sonrasında tedbir amaçlı hastanın başının bir süre yere paralelgelmemesini, yani ayakkabısını bağlarken gövdesiyle eğilmemesini, yatakta yatarken yüksekyastıkta uyumasını öneren veren uzmanlar vardır. Herhangi bir ilaç verilmediği gibi, diyetkısıtlaması da yapılmaz. Hasta günlük aktivitesini korkmadan yapması konusundayüreklendirilmelidir. Zira hastalar vertigo ataklarının korkusunu birdenbire atamayabilirler.Aylarca hatta yıllarca yanlış ilaç kullanan hastalar olabilir. Baş dönmeleri geçmediği halde ilaca psikolojik bağımlılıkları oluşabilir.

(HABER MERKEZİ)