Antalya'nın Kaleiçi Mermerli mevkiinde, Yat Limanı’nın güneydoğusundaki yüksek terasta yer alan Ahi Yusuf Camii ve Türbesi, 1992 ve 2008 yıllarında gerçekleştirilen restorasyon çalışmaları sonrasında günümüzdeki halini aldı. Selçuklu dönemine ait bu önemli yapı, 1249 yılında II. İzzeddin Keykavus tarafından inşa ettirilmiş olup, günümüze kadar pek çok onarım görerek tarihi dokusunu korumuş
Cami, kare planlı olup, moloz taşlardan yapılmış. Yapının girişi, yuvarlak kemerli ve tuğladan inşa edilen bir kapıdan sağlanmakta. Camiye özgü hiçbir bezeme bulunmamakla birlikte, iç mekanın duvarları 1992'de yapılan restorasyonla ahşapla kaplanmış. Yapının güneydoğu köşesinde, sonradan eklenen bir çeşme yapısı yer almakta ve bu çeşmenin kitabesi, 13. yüzyıl ortalarına ait bir Selçuklu dönemi eseri olarak dikkat çekmektedir.
Cami ile türbe arasındaki alanda, ikisinin yazıtlarıyla 19. yüzyıla tarihlendirilmiş üç mezar bulunmaktadır. Ayrıca, türbenin alt katı bir mezar odası, üst katı ise mescit olarak kullanılmıştır. Yapının her iki katına kuzey duvarındaki açıklıklarla girilmektedir. Türbenin batı cephesinde yer alan pencere ise, sivri kemerli yapısıyla oldukça dikkat çekicidir.
Ahi Yusuf Camii'nin bulunduğu alanda yer alan kitabeler, yapının inşa tarihi hakkında da önemli bilgiler sunmaktadır. Camiye ait olduğu düşünülen 1249/1250 tarihli bir kitabe, cami ve türbenin tarihini doğrulayan bir belge olarak öne çıkmaktadır. Kitabede, caminin 647/1249 yılında inşa edildiği belirtilmiştir.
Cami, ayrıca Ahi Yusuf hazretlerinin türbe ve zaviyesinin kuzey kısmında yer almaktadır. Ahi Yusuf, Ahi Evran tarafından yetiştirilen ve Antalya’ya gönderilen önemli bir alim ve velidir. Bu önemli tarihi yapı, Antalya Kaleiçi'nin nadide Selçuklu dönemi eserlerinden biri olarak günümüzde de ziyaretçilerini kabul etmeye devam etmektedir.
Ahi Yusuf Camii ve Türbesi, hem mimari yapısı hem de tarihi geçmişi ile Antalya'nın kültürel mirasında önemli bir yer tutmaktadır. Restorasyonlarla günümüze taşınan bu yapı, her geçen yıl daha fazla turistin ilgisini çekmekte ve bölgenin tarihi kimliğini yaşatmaya devam etmektedir.
