Esas olarak temizlenme ve yıkanma mekânları olan ve Türk-İslam mimarisi açısından son derece önemli hamamlar, zaman içerisinde folklorik bir birikimin de meydana gelmesine sahne olmuştur. Hamam yapıları somut kültürel mirasın yanı sıra somut olmayan kültürel mirasın da sergilendiği ve yaşatıldığı kültürel mekânlardır. Türk hamamı, Türk banyosu geleneğinin, XV. yüzyılın ikinci yarısında Anadolu’nun hamam kültürüyle birleşiminden ortaya çıkan bir yapıdır. Antalya yöresi, hamam kültürü ve geleneğinin yer yer modern uygulamalarla devam ettirildiği bir coğrafyadır. Hamamlar banyo yapılan bir yer olmasının dışında, aynı zamanda birer eğlence mekânıdır. Geçmişte birçok medeniyete ev sahipliği yapmış Antalya’da hem mimarisi hem de tarihi ile kendine hayran bırakan çok önemli hamamlar bulunmaktadır. Bugün sizler için Antalya’nın tarihi hamamları arasında büyük bir öneme sahip olan 13. yüzyılın ilk çeyreğinde ‘Saray Hamamı’ olarak inşa edilen Mevlevihane Hamamı’nı araştırdık. Şimdi dilerseniz Mevlevihane Hamamı’nın detaylarını inceleyelim birlikte.
1255 YILINDA İNŞA ETTİRİLDİĞİ DÜŞÜNÜLÜYOR
Antalya’nın en turistik bölgelerinden Kaleiçi’nde bulunan Mevlevihane’nin binası, Selçuklu Dönemi’ne ait. Kitabesi bulunmamakla birlikte Sultan Alâeddin Keykubad tarafından 1255 yılında inşa ettirildiği düşünülüyor. Hamam, Mevlevihane olarak ise 16. yüzyıldan itibaren kullanılmaya başlanmış. Ayrıca yapıyla ilgili bir diğer önemli husus, Antalya Mevlevihanesi’nin Anadolu’da kurulan ilk 4 Mevlevihane arasında yer aldığı düşünülmektedir.
HAMAMIN MİMARİ YAPISI
Doğu-batı istikametinde uzanan dikdörtgen planlı hamamın girişi güneydedir. Giriş kısmını tonoz örtülü ‘aralık’ bölümü oluşturmaktadır. Aralık bölümünün batısında kubbe örtülü ‘ılıklık’ bölümü, kuzeyinde ise sivri kemerli bir kapı aracığı ile girilen ‘sıcaklık’ bölümü bulunmaktadır. Kaba yonu taşlarla inşa edilmiş olan bina doğu-batı istikametinde uzanan dikdörtgen bir plana sahiptir. Binanın yuvarlak kemerli giriş kapısı güney cephededir. Doğu-batı istikametinde dikdörtgen planlı ve çapraz tonoz örtülü aralık mekânı hamamın giriş bölümünü oluşturmaktadır. Aralık bölümünün batısında bulunan, bölümün devamı gibi görünen kubbeli mekân ılıklıktır. Aralık bölümünün kuzeyinde bulunan kare planlı ve kubbeli bölüm ise sıcaklıktır ve bu bölüme sivri kemerli bir kapı aracılığıyla geçilir. Sıcaklıkta güneyde yürek formlu, kuzeyde sivri kemerli, doğuda üçgen ve batıda üç dilimli kemer şeklinde olmak üzere tüm cephelere nişler yerleştirilmiştir. Aralık bölümünün doğusunda (hamamın güneydoğu köşesinde) sivri beşik tonozla örtülü bir tuvalet ve tuvaletin hemen kuzeyinde ise yine sivri beşik tonozla örtülü su deposu yer alır.
RESTORASYON ÇALIŞMALARININ ARDINDAN MÜZE OLDU
Kaleiçi’nde, Yivli Minare Cami’nin yer aldığı alandaki eserler topluluğu arasında bulunan yapı, 2018 yılında geçirdiği restorasyon çalışmalarının ardından kültürel ve sanatsal faaliyetlerin başlatıldığı bir müzeye dönüştürülmüştür.
ETKİNLİKLERE EV SAHİPLİĞİ YAPMAKTA
Şu anda müze olarak faaliyet göstermekte olan Mevlevihane Müzesi’nde, Mevleviliğe ait canlandırmaların yapıldığı ve detaylı bilgilerin öğrenildiği panolar ile birlikte, dervişler tarafından kullanılan eşyalar sergilenmekte. Aynı zamanda müzenin etkinlik takvimi hareketlilik halindedir. Günümüzde burada Mesnevi ve Divan okumaları, sema ayinleri, tasavvuf müziği dinletileri yapılmakta ve seminerler düzenlenmektedir. HABER/BUSE ER
