Antalya, Teke Yöresi'nin bir parçası olarak, halk oyunları ve müzikleriyle renkli bir kültürü barındırıyor. Bu zengin kültür, Antalya'nın tarihine, coğrafyasına ve özellikle Tekeoğulları Beyliği'nin izlerine dayanıyor.
TEKEOĞULLARI BEYLİĞİ: DANSIN KÖKLERİ
Tekeoğulları Beyliği, Anadolu Selçuklu Devleti'nin yıkılmasının ardından Antalya ve çevresinde yeşeren bir güzellik. Bu dönemden günümüze, Antalya ve çevresi Teke Yöresi olarak anılıyor. Özellikle Yörüklerin ilkbahar aylarında sahillerden yaylalara göç etmeleri, bölgedeki halk oyunlarına ve müziğine kendi benzersiz ritimlerini ve figürlerini katmış.
YÖRÜK GÖÇLERİ
Yörüklerin sahillerden yaylalara olan ilkbahar göçleri ve sonbahar dönüşleri, Antalya'nın oyunlarına ve komşu yörelerden gelen yeni akımlara zenginlik katmış. Tekeoğulları'nın yaşantısı, türkülerine, danslarına ve halk oyunlarına yansıyor. Teke ve keçiler, türkülerde sıkça geçen motiflerdir. Açık hava, yeşil otlak, davar, bu göçebe halkın hayatının temelini oluşturur ve bu unsurlar yöre oyunlarına enerji ve dinamizm katar.
TEKE ZEYBEĞİ: RİTMİN KENDİSİ
Teke Zeybeği: Anadolu köylüsünün özünden doğan bu halk oyunu, çiftli yürüme, tekil yürüme, dönme, çökme ve dönerek çökme figürleriyle doludur. 9/8'lik ölçüyle çalınan en hızlı zeybek türüdür ve Sarı Zeybek, Şu Dirmilin Çalgısı gibi çeşitli ezgilere sahiptir.
Ağır Zeybekler: Cesaret ve sağlamlığın ifadesi olan bu oyunlar, ağır tempoda oynanır ve Alyazma, Çay benim çeşme benim, Gölhisar gibi karakteristik figürlere sahiptir.
Kıvrak Zeybekler: Daha hareketli bir tür olan Kıvrak Zeybekler, parmak şıklatma, diz ve topuk vurma ile öne çıkar. Serenler Zeybeği, Bucak Serenleri gibi oyunlar bu türün güzel örnekleridir.
Kırık Zeybekler: Eğilip, bükülen ve diz kırılan figürleriyle dikkat çeken bu tür, Karaağaç, Sarı Zeybek gibi oyunlarla temsil edilir.
TEKE ZORTLATMASI
Teke Zortlatması, yöredeki Yörük ve Türkmen çobanlarının teke ve keçilerin hareketlerinden esinlenerek ortaya çıkarttığı bir oyun türüdür. 9/16lık ölçüyle oynanan bu oyun, konar göçer yaşamın etkisiyle bütün yöreye yayılmış. Cemilem, Yayla Yolları, Sarı Zeybek gibi türkülerle süslenen Teke Zortlatması, yöre halkının ruhunu yansıtır.
DİMİDAN
Tef eşliğinde çalınıp genellikle kadınlar tarafından oynanan Dimidan, 2/4, 4/4, 9/8 lik ölçülerde çalınan oyun havası tarzındaki oyunlardan oluşur. İbradı / Akseki yöresinde sallama olarak nitelendirilen oyunlar da bu kategoride yer alır.
SEKTİRME
Sektirme, 9/8lik ölçüyle müziğin ritmine göre gezilenme ve sekme hareketlerinden oluşan bir zeybek türüdür. Yere ayak vurma, el vurma, hafif eğilme gibi figürlerle zenginleşen bu oyun, halkın ataklığını ve çevikliğini yansıtır.
Antalya'nın zengin coğrafyası, Teke Folkloru'nun dans ve müzikle bütünleştiği bir sahne gibidir. Teke Yöresi'nin oyunları, geçmişin izlerini taşıyan bir hikayede, coşku ve ritimle buluşur. Antalya, Teke Folkloru sayesinde bir dansın, müziğin ve renklerin şehri olarak anılmaya devam ediyor.
