M.Ö. 1200'lerden itibaren pek çok medeniyete ev sahipliği yapan Bolu, Anadolu’nun tarih sahnesindeki önemli merkezlerinden biri olmayı sürdürüyor. İlk olarak Friglerin kontrolünde olan bölge, M.Ö. 6. yüzyılda Pers İmparatorluğu’nun hakimiyetine geçti. M.Ö. 336’da Büyük İskender’in seferleriyle Persler mağlup edilerek Bolu, Makedonların egemenliği altına girdi.
İskender’in ölümünün ardından kurulan Bitinya Krallığı, Bolu bölgesini yönetimi altına aldı. Arkeolojik bulgulara göre, Sakarya ve Filyos Nehri çevresinde yaşayan halk ‘Bithyn’ olarak anılıyordu. Bu sebeple Kuzeybatı Anadolu ‘Bithynia’ olarak adlandırıldı. Malazgirt Zaferi’nin ardından Türkmen akınlarına sahne olan Bolu, 1074 yılında Selçuklu komutanlarından Horasanlı Aslahaddin tarafından fethedildi. Osmanlı döneminde ise ilk akınlar Osman Gazi tarafından başlatıldı. Bolu’nun tamamen Osmanlı topraklarına katılması ise Orhan Gazi döneminde, 1324-1326 yılları arasında gerçekleşti.
Osmanlı döneminde sancak merkezi olan Bolu, 16. yüzyılda Şehzade Süleyman’ın görev yaptığı şehirlerden biri oldu. Daha sonra Tanzimat Dönemi'nde Kastamonu Eyaleti’ne bağlanan Bolu, 1909 yılında yeniden Mutasarrıflık statüsü kazandı. Milli Mücadele yıllarında düşman işgaline uğramayan Bolu, Gerede’de kurulan Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti ile direnişe destek verdi. Cumhuriyet’in ilanıyla birlikte Bolu, 1923 yılında vilayet statüsüne kavuşarak modern Türkiye’nin şehirlerinden biri haline geldi.
PEKİ, BOLU İSMİ NEREDEN GELİYOR?
Bolu’nun ismiyle ilgili iki bilgi dikkat çekiyor. Tarihi kaynaklara göre, şehrin adı Roma dönemindeki ‘Claudio Polis’ isminden geliyor. Yunanca ‘şehir’ anlamına gelen ‘Polis’ kelimesinin zamanla halk arasında değişerek ‘Bolu’ halini aldığı düşünülüyor. Bir diğer rivayet ise Osmanlı dönemine dayanıyor. Bölgede bilge ve âlim kişilerin çokluğu nedeniyle şehrin, ‘Bol Uluğ’ (çok ulu) olarak anıldığı ve bu ismin zamanla ‘Bolu’ya dönüştüğü aktarılıyor. Tarihçiler, Bolu isminin özellikle Roma döneminden gelmiş olduğu görüşünü daha çok kabul ediyor.