Deprem yetişkinlerden çok çocukları etkiliyor. Deprem veya doğal afetler, fiziksel yaralanmaların yanı sıra tedavisi uzun bir sürece yayılan psikolojik travmalara yol açabiliyor. Bedensel ve ruhsal olarak olayın izleri canlılığını devam ettiriyorsa mutlaka bir uzmana başvurulması öneriliyor. Özellikle söz konusu çocuklar olunca, psikolojik desteğin önemi daha da artıyor. Peki ebeveynlerin çocuklara nasıl yaklaşması gerekiyor? Acil durum bilgileri nasıl paylaşılmalı?
YAŞA GÖRE UYGUN DİL KULLANILMALI
Çocukların deprem gibi travmatik bir durumu anlamalarına yardımcı olmak için yaşlarına uygun bir dil kullanmanın büyük önem taşıdığını vurgulayan Antalya Yaşam Hastanesi’nden Uzm. Psikolog Anıl Yıldız, “Çocuklara deprem gibi korkutucu olabilecek bir konuyu anlatmak, hem onların güven duygusunu korumak hem de bilinç kazandırmak açısından çok önemlidir. Bunu yaparken yaşlarına, gelişim düzeylerine ve duygusal durumlarına dikkat etmek gerekir. Yaşına uygun dil kullanmak belki de çocuklara depremi anlatmak için en önemli şeydir. Küçük çocuklar için basit ve somut cümleler kurmak gerekir. Deprem, yerin altındaki hareketlerin yeryüzünü sallamasıdır. Tıpkı zıplayan bir trambolin gibi düşünebiliriz” dedi.
Daha büyük yaşlardaki çocuklar için ise daha bilimsel fakat sade bir açıklama yapılabileceğini belirten Yıldız, “Bunun gibi örneklerle depremi yaşa göre tanımlamalıyız. Daha büyük çocuklara bilimsel ama sade açıklamalar yapılabilir. ‘Yerin altında büyük taşlar var ve bazen bu taşlar birbirine sürter. Bu olduğunda, yer sarsılabilir ve buna deprem diyoruz şeklinde ifade edebiliriz’” şeklinde bir açıklama önerdi.
‘KORKUTMAK YERİNE BİLGİ VERMEK ÇOCUKLARIN GÜVENİNİ ARTIRIR’
Çocukların güven duygusunu korumak ve korkularını azaltmak için, bilgi vermenin korkutmaktan çok daha etkili olduğunu dile getiren Yıldız, Korkutmak yerine bilgilendirmek, çocukların korku mekanizması yerine bilgi mekanizması oluşturmasını sağlar. Deprem olabilir ama biz ne yapacağımızı bilirsek güvende oluruz gibi cümlelerle hem bilgi verip hem de güven aşılayabiliriz. Acil durum planlarından bahsederken bunu bir oyun ya da hikâye şeklinde anlatmak, hem çocukların bilgi edinmesini sağlar hem de depremi sağlıklı bir şekilde öğrenmelerine yardımcı olur” şeklinde konuştu.
‘ÇOCUKLARIN DUYGULARINI ANLAMAK ÖNEMLİ’
Deprem gibi travmatik bir olay sonrası çocukların duygusal tepkilerini anlamanın ve onlara kendilerini ifade etme fırsatı vermenin oldukça önemli olduğunu belirten Yıldız, “Deprem konusunda, çocukların duygularını mutlaka anlamak ve fark etmek önemlidir. Korktun mu, Bu seni üzdü mü gibi sorularla duygularını ifade etmesine izin vermek gerekir. Depremin insanlar için önemli olduğunu kavrayıp o anda hissettiklerini paylaşabilmemiz gerekir. Endişelerini küçümsememek, onu anladığımızı göstermek çok önemlidir” ifadelerini kullandı.
‘DEPREM HAZIRLIĞI OYUNLAŞTIRILABİLİR’
Çocukların deprem konusunda bilinçlenmeleri için hazırlıkların oyunlaştırılabileceğini belirten Yıldız, “Hazırlıklı olmayı oyunlaştırmak, deprem konusunda sorumluluk almalarını öğretecektir. Deprem tatbikatlarını bir macera oyunu gibi planlayabilirsiniz. Deprem olursa hemen masa altına saklanma oyunu oynayalım gibi oyunlarla deprem anında yapılması gerekenleri de öğretmiş olabiliriz. Acil durum çantası hazırlamayı birlikte yapabilirsiniz. Bu, onları sürecin bir parçası yapar” dedi
‘MEDYA VE FELAKET GÖRÜNTÜLERİNDEN KORUNMALI’
Deprem sonrası çocukların medya ve felaket görüntülerinden korunması gerektiğini vurgulayan Yıldız, “Deprem anında ve sonrasında çocukları medya ve haberden korumak gerekir. Çünkü bazen çocukların kaldıramayacağı bilgiler paylaşılabiliyor. Özellikle küçük yaştaki çocukların sürekli olarak felaket görüntüleri izlemesine izin vermemek gerekir. Korkularını ve kaygılarını arttırabilir. Özetle çocuklara deprem hakkında bilgi verirken, yaşına uygun ve doğru bilgiyi verebilmek gerekir” dedi.
