Antalya’nın Elmalı ilçesi, tarih boyunca birçok farklı medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Yüzyıllar boyunca bölgede yaşanılan iklim olayları ve doğal afet olayları sonucunda antik kentler hasar görmüş olsalar da ilçede önemli antik kentler bulunmaktadır. İşte keşfedilecek pek çok noktası ile Antalya’nın en eski yerleşim yerlerinden biri olan Elmalı ziyaretinizde uğramanız gereken o antik kentler…
1- Khoma Antik Kenti
Khoma Antik Kenti, diğer adıyla Hacımusalar Höyüğü, Antalya ili Elmalı İlçesinin 15–20 km. güneybatısında, Hacımusalar ile Beyler köyleri arasında yer alan bir höyüktür. Hacımusalar Höyük, Beyler Höyük olarak da bilinmektedir. Tepe, 350 x 300 metre boyutlarında olup 13 metre yüksekliktedir. 1970’li yıllarda kurutulan bir gölün kenarında, verimli bir ovada yer almaktaydı.
Khoma kelimesi Hellenceden gelmekte olup “tepe, yığın, tümsek” anlamındadır.
Antik tarihçilerin bahsetmediği bu yerleşmeden sadece Plinius bahseder ve eski Lykia birliğinden gelişmiş olan Koinon’un (eyalet birliği) yer aldığı otuz altı kent ve kentçikten biri olduğunu söyler.
Bölgede yüzey araştırması ve arkeolojik kazı yapılmadığından civarda dağınık halde görülen Lykia tipi lahitlerden ve duvar parçalarından başka bir şey görülmemektedir. Burada bulunmuş olan birkaç kitabeden birisinin Lykçe yazılı olması enteresandır.
George Bean’e göre burada dağınık halde bulunan mezarlar Khoma kentçiği kurulmadan önce var olduğudur. M.S. II.Yüzyılda Rhodiapolisli zengin Opramoas’ın büyük yardımlarını görmüş ve Myra metropolitliğine bağlı bir piskoposluk olmuştur.
2- Podalia Antik Kenti
Podalia, Elmalı’ ya 25 km. uzaklıkta eski Avlan Gölünden arta kalan ovada, Karamık köyü yakınındadır. Podalia sözcüğü Luwi dilinden türetilmiş olup ”Göllücek” anlamına gelmektedir. Podalia antik kenti az sayıda antik veya orta çağ kaynağında ismi geçen küçük bir Lykia kentidir.
Kentin lokasyonu uzun yıllar tartışma konusu olup, ancak yakın zamanlarda kesinleştirilebilmiştir. Kent alanı ve yakın çevresinden hiçbir yazıt bilinmemekte; kentin ismi ancak başka Lykia kentlerinde ele geçen çok az sayıda yazıtta yer almaktadır. Buna rağmen Podalia 17 – 18. yüzyıldan başlayarak özellikle nümizmatik alanında, Limyra ve Myra gibi çok daha önemli Lykia kentlerinden önce, ismi geçen bir yerleşim olmuştur. Bu durum, Floransa’nın ünlü Medici Ailesinin koleksiyonunda bulunan ve defalarca yayınlanan bir sikke sayesinde gerçekleşmiştir. Günümüzde, Karemık köyü yakınındaki tepede bazı kalıntılarla karşılaşılmıştır. Bunlar rektogonal tekniğinde yapılmış duvarlara ait parçalardır. Ayrıca Hellenistik çağ ve sonrasına tarihlenen keramik parçaları da yüzeyde çok sayıda bulunmuştur. Bunlar arasında erken Tunç çağına ait keramik parçalarının oluşu Podalia’daki yerleşimin oldukça eskiye indiğini bizlere göstermektedir.
