Hiciv, yergi;kişileri ve toplumu şiirle yazı ile eleştirme sanatıdır. Divan şairleri ile edebiyatımızagirmiştir. Vatan şairiNamık Kemal aynı zamanda bir hiciv ustasıdır. Şu dörtlükte karakter bozukluğu olanları kastetmiştir.
'Edepsizlikte tekleriz/Kimi görsek etekleriz
Hak'tan ümit bekleriz/Ne utanmaz köpekleriz'
Âşık Veysel de ağır bir hiciv ustasıdır:
'Olmayasın karaktersiz/Çok konuşan yerli yersiz
Adın doğru kendin hırsız/Karanlıkta dolaşırsın'
Neyzen Tevfik'in diline düştün mü yandın demekti!
'Kime sordumsa seni doğru cevap vermediler;
Kimi hırsız, kimi alçak, kimi deyyus! Dediler.
Künyeni almak için, partiye ettim telefon:
Bizdeki kayda göre, şimdi o mebus dediler!'
Şair Eşref edebiyatımızın en sivri dilli hiciv şairidir. Aşağıdaki dörtlüğü yazmasına rağmen mezar taşı çalınmıştır!
'Kabrimi kimse ziyaret etmesin Allah için
Gelmesin reddeylerim, billahi öz kardeşimi
Gözlerim ebna-yi ademden o kadar yıldı ki
İstemem ben Fatiha, tek çalmasınlar taşımı'
Tevfik Fikret sert eleştiriler ile tanınan şairimizdir.
'bu harmanın gelir sonu, kapıştırın giderayak!
yarın bakarsınız söner bugün çıtırdayan ocak!
bugünkü mideler kavi, bugünkü çorbalar sıcak,
atıştırın, tıkıştırın, kapış kapış, çanak çanak
yiyin efendiler yiyin, bu han-ı iştiha sizin,
doyunca, tıksırınca, çatlayıncaya kadar yiyin!'
Ruhsati zengin/fakir ayrımını hicveder;
'Zenginin faytonu dağlardan aşar/Züğürt düz ovada yolundan şaşar
Zenginin helvası bal ile pişer/Züğürt herlesine un da bulamaz'
(Herle; Un çorbası, bulamaç!)
Nabi, yüksek mevkilerde olanları uyarır;
Çok da mağrur olma kim meyhane-i ikbalde
Biz hezaran mest-i mağrûrunhumarın görmüşüz'
Nefi, kedisine kafir diyen Şeyhülislam Yahya Efendi'ye cevap yazar;
'Bize kafir demiş müfti efendi/Dutalım ben ana diyemMüselman
Varıldıkta yarın divan-ı Hakk'a/İkimiz de çıkarız anda yalan.'
Türk Halk Müziği sanatçısı Şemsi Yastıman da kendi kendini hicveder dörtlüğünde...
'Müteahhit oldum tez iflas ettim/Avukat oldum hep boş dava güttüm
Gazeteci oldum çok fazla öttüm/Dıhtılarmapusa birkaç söz ile'
Pir Sultan Abdal, Köroğlu, Aşık Veysel, Mehmet Akif Ersoy, Orhan Veli Kanık, Can Yücel, Nazım Hikmet, Aziz Nesin ve daha pek çok hiciv ustamızı sağıyla anıyorum.