5 Aralık Türkiye’de kadınlara seçme ve seçilme hakkının tanındığı gün olarak biliniyor. Bundan tam 90 yıl önce dünyanın gelişmiş medeniyetlerinde bile yokken, Türkiye’de 1934 yılında yürürlüğe giren kadınlara seçme ve seçilme hakkının tanınması yasası 90 yıldır kesintisiz olarak geçerliliğini koruyor.
TÜKD Başkanı Prof. Dr. Fulya Sarvan da 5 Aralık 1934’de Türk kadınına Milletvekili Seçme ve Seçilme Hakkı verilmesi dolayısıyla açıklamalarda bulundu. Sarvan, “O tarihte bu hakkı kullanabilen kadınların bulunduğu ülke sayısı 17 idi. Türk kadınları olarak, büyük önder Mustafa Kemal Atatürk’ü, genç Türkiye Cumhuriyeti’nin yöneticilerini ve tarih boyunca bu haklar için mücadele veren kadınları bu vazgeçilmez yurttaşlık hakkımız için şükran ve minnetle anıyoruz. Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de bu hakların elde edilişi, siyasi haklara yaşamlarını adayan çok sayıda öncü kadının mücadelesinin Atatürk gibi vizyon sahibi liderler tarafından tanınması ve desteklenmesi sayesinde olmuştur” ifadelerini kullandı.
Türk Üniversiteli Kadınlar Derneği (TÜKD) Antalya Şube Başkanı Prof. Dr. Fulya Sarvan, “‘5 Aralık 1934’den çok kısa bir süre sonra 8 Şubat 1935’de yapılan genel seçimlerde Türkiye Büyük Millet meclisine 383 erkek yanında 17 kadın milletvekili seçilerek göreve başlamıştır. Bu ilk karma mecliste kadınların elde edebildiği %4,8oran daha sonraki seçimlerde 2007’e kadar bir daha yakalanamamış, 2023 milletvekili seçimleriyle oluşan son mecliste de ancak 100 kadın milletvekili ile %17,3 oranına ulaşabilmiştir. Kadınların yurttaşlık haklarının en önemlileri olan seçme ve seçilme haklarının dünya ülkeleri arasında öncü bir konumla elde edilişinden 90 yıl sonra Türk kadını hala bu hakkını yeterince kullanamama derdinde, yasalarla verilmiş olan haklarını fiili eşitliğe dönüştürme mücadelesi içindedir” diye konuştu.
DÜNYANIN ÇOK GERİSİNDEYİZ
Sarvan, “Dünya Ekonomik Forumunun 2024 Dünya Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Raporunda Türkiye genel eşitlik endeksinde 146 ülke arasında bir önceki yıla göre 2 sıra yükselerek 127. sıraya, politik güçlenme endeksi sıralamasında 4 sıra yükselerek 114. sıraya gelmiştir. Dünya liginin en alt basamaklarındaki ve giderek gerileyen bu yerimiz ne yazık ki ne Türk kadını nede Türk vatandaşı için hiç de övünç duyulacak bir tablo değildir. Kadınların TBMM’de, belediye meclislerinde, bakanlıklarda, kamu yönetiminde elde edebildiği karar pozisyonları, 21. Yüzyılın gelişmiş ülkelerinde gerçekleşen yüzde 50 eşitlik oranının çok gerisindedir” dedi.
HEDEF TAM EŞİTLİK
31 Mart 2024 yerel seçimlerinde ilk defa yerelde 11 il ve 61 ilçede belediye başkanının kadın olarak seçildiğini dile getiren Sarvan, “Kadın muhtarların sayısı yüzde 100'eyakınartarak, bin 134'ten 2 bin 150'ye yükseldi; kadın belediye meclisi üyesi oranı da yüzde15’eulaştı. Bu rakamlar yavaş da olsa bir gelişmeye işaret etmektedir. Bu görevlere gelen kadınların ortaya koyacakları performans ve kadın nüfusumuzun artan destekleri bir sonraki seçimlerde mutlaka daha yüksek bir temsil sağlayacaktır. Antalya’nın köklü sivil toplum kuruluşlarından biri olarak, ülkemizin geleceğinin kadınların toplumun her alanında eşit temsiline bağlı olduğu inanıyoruz. 5 Aralık Türk Kadınının Seçme ve Seçilme Hakkı Kazanmasının 90. Yıldönümünde, tüm siyasi partilerimizden siyasetin her basamağında kadınların nüfustaki oranlarına uygun şekilde en az yüzde 50 temsili için gerek siyasi parti ve seçim yasalarında, gerekse parti içi uygulamalarında gerekli değişiklikleri bir an önce yapmalarını talep ediyoruz. Yüzde 50 eşitlik sağlanana kadar kadın mücadelesi devam edecektir” ifadeleri ile sözlerini sonlandırdı.
