Kelebeklerin ömrünün sadece bir gün olduğu, halk arasında yaygın bir inanış. Pek çok şarkı ve şiirde, bu kısa yaşam süresine dair göndermelere rastlanır ancak bilimsel gerçekler bu görüşle çelişiyor. Gerçek şu ki dünya üzerinde hiçbir kelebek türü bir gün yaşamaz.
MAYIS SİNEĞİNDEN KELEBEKLERE YANLIŞ İNANÇ
Bu yanlış inancın kökeni, mayıs sineği adı verilen bir böceğe dayanıyor. Mayıs sineği, fizyolojik olarak kelebeklere oldukça benzer ve ömrü sadece bir gün. Bu yüzden kelebeklerin de ömrünün bir gün olduğu düşüncesi ortaya çıktı. Ancak yapılan araştırmalar, kelebeklerin ömrünün çok daha uzun olduğunu ortaya koyuyor.
Kelebeklerin yaşam süresi, türlerine göre büyük farklılıklar gösterebilir. Türkiye'de yaşayan Sarı Bantlı Kadife (Nymphalis antiopa) türü, ergin evresinde yaklaşık 10 ay yaşayabilirken Güney Amerika'da bulunan bir güve türü olan Yukka güvesi (Prodoxus y-inversus), tırtıl aşamasında 30 yıl kadar hayatta kalabiliyor.
BİR GÜN DEĞİL, AYLARCA HAYAT
Genel olarak kelebeklerin yaşam döngüsü dört aşamadan oluşur: Yumurta, tırtıl, pupa (koza) ve ergin evre. Yumurtadan çıkan tırtıllar birkaç hafta ile birkaç ay arasında gelişir, ardından pupa evresine geçer. Yetişkin hale geldiklerinde ise ömürleri türüne bağlı olarak değişir. Pek çok türün yetişkin kelebekleri, 1 hafta ile 1 yıl arasında yaşar ancak bu süreler kesinlikle 1 günle sınırlı değil.
Örneğin, bazı kelebek türlerinin ömrü ortalama olarak 1 ay civarında. Küçük kelebekler genellikle daha kısa yaşarken daha büyük türler daha uzun süre hayatta kalabilir. Ayrıca, kelebekler soğukkanlı hayvanlar oldukları için hava koşullarından oldukça etkilenir. Soğuk havalarda bazı türler, kış uykusuna yatarak hayatta kalır ve yazın sıcak havalarında yeniden aktif hale gelir.
KORUMA ALTINDAKİ KELEBEKLER DAHA UZUN YAŞAR
Koruma altındaki kelebekler, doğal yaşam alanlarında yaşayanlara kıyasla daha uzun ömürler sürdürebilir. Vahşi doğada kelebekler daha kısa yaşam sürelerine sahipken korunan alanlarda bu süre önemli ölçüde uzayabilir.
Kelebeklerin ömrü halk arasında yaygın olarak bilindiği gibi yalnızca bir gün değil. Türlerine, iklim koşullarına ve çevresel faktörlere bağlı olarak kelebekler çok daha uzun süre yaşayabilir. Dolayısıyla bu güzellikleri seyrederken onların kısa ömürlü olduğunu düşünmek yerine uzun ve renkli yaşam döngülerini takdir etmek daha doğru olacak.
