Antalya Ekspres Gazetesi'nden Güven Güneş'in haberine göre; Son yıllarda artan deprem riski nedeniyle Türkiye genelinde kentsel dönüşüm projelerine olan ihtiyaç ve ilgi hızla artarken bu sürece kiracılar tarafından çıkarılan “hava parası” engeli damgasını vuruyor. Kısa dönemli olarak riskli binalara yerleşen bazı kiracıların, söz verdikleri tarihlerde evden çıkmayıp ev sahiplerinden 60 ila 300 bin TL arasında taşınma bedeli istemesi dönüşüm sürecini durma noktasına getirirken Uzman Gayrimenkul Danışmanı Gujan Ceyhan, bazı apartmanların bu yüzden dönüşüme başlayamadığını belirterek, "Ekonomik sıkıntıların olduğu yerde her türlü fırsatçılık devreye giriyor" dedi.
KİRALIK SAYISI DÜŞTÜ
Konut piyasasında kira dengeleri hâlâ sağlanamazken pandemi süreciyle başlayan yüzde 25 zam sınırı, yüksek enflasyon ve kiralık konut sayısındaki düşüş barınma krizini derinleştiriyor. Kiracıların tahliye sürecinin yıllar sürebilmesi ve bazı kiracıların ev sahiplerinden fahiş bedeller talep etmesi hem satış işlemlerini hem de kentsel dönüşüm projelerini çıkmaza sokuyor. Diğer yandan, yeni getirilen ilan sistemleri nedeniyle kiralık ilan sayısının düşmesi ve yüksek kredi faizleri, barınma maliyetlerini daha da artırıyor. Kiralık konut sayısının yılbaşından bu yana hızla azalmaya devam ettiğine dikkat çeken Uzman Gayrimenkul Danışmanı Gujan Ceyhan, “Bu durumun birkaç nedeni var. Bunların başında kiracılarla ilgili süren uzun tahliye davaları geliyor. Ayrıca evini satmak isteyen ancak içinde kiracı bulunduğu için zorluk yaşayan mülk sahipleri nedeniyle alıcılar, genellikle boş daireleri tercih ediyor. Ancak en büyük neden, yılbaşında devreye giren Elektronik İlan Doğrulama Sistemi (EİDS) oldu. Artık aynı evin 4-5 farklı ilanını görmüyoruz. Sadece ev sahibi, yakınları veya yetkilendirdikleri kişiler ilan verebiliyor. Bu da kiralık ilan sayısındaki düşüşte etkili” dedi. Öte yandan kira fiyatlarında da ciddi bir dengesizlik oluştuğuna dikkat çeken Ceyhan, “Şu anda piyasada 16-17 bin liraya kiralık daireler varken, eski kiracılar için son enflasyon rakamlarına göre yüzde 50’ye yakın kira artışı söz konusu. Aynı lokasyonda eski kiracılar 22-23 bin lira ödemek durumunda kalırken, 4-5 bin lira gibi düşük kiralı daireler de bulunabiliyor. Bu durumun temel sebepleri arasında pandemiyle birlikte getirilen yüzde 25’lik zam sınırı, yüksek enflasyon karşısında ev sahiplerinin kendilerini koruma çabası ve konut kredilerindeki yüksek faiz oranları yer alıyor. Tüm bunlar ev sahibi olmayı her geçen gün daha da zorlaştırıyor” diye konuştu. Mevcut durumda eski kiracıların ya emsallerine göre daha yüksek kira ödemek zorunda kalacağını ya da taşınma ve diğer masrafları karşılayarak yeni bir eve geçeceğini söyleyen Ceyhan, “Ortada ciddi bir dengesizlik var. Bu sorunun en az bir yıl daha süreceğini, piyasaların dengeye gelmesinin ise zaman alacağını düşünüyorum” ifadelerini kullandı.
Son yıllarda yaşanan büyük depremler ve İstanbul'da beklenen olası bir depremin etkisiyle Türkiye genelinde kentsel dönüşüme olan ilgi hızla artığına dikkat çeken Uzman Gayrimenkul Danışmanı Gujan Ceyhan, bu sürecin bazı fırsatçılar tarafından engellendiğini belirterek, “Kentsel dönüşüm hızlandıkça bazı kiracılar bu durumu gelir kapısına çevirdi. Riskli veya çatlama belirtisi gösteren binaları kısa süreliğine kiralayan bu kişiler, ‘6 ay sonra tayinim var, zaten çıkacağım’ gibi gerekçelerle piyasanın yüzde 50 altında kira bedelleriyle evlere yerleşiyorlar. Ancak söz verdikleri sürede çıkmayarak, ev sahiplerinden fahiş oranlarda taşınma ya da kira bedeli talep ediyorlar” dedi. Bu tutumun dönüşüm sürecini ciddi şekilde sekteye uğrattığını vurgulayan Ceyhan, satılık dairelerde genellikle boş olanların tercih edildiğini söyleyerek. “Ev almak isteyen vatandaşların ilk tercihi boş daireler oluyor çünkü uzun süren tahliye süreçleri ve verilen sözlerin tutulmaması nedeniyle kimse mahkemelerle uğraşmak istemiyor. Çok yakın zamanda böyle bir satışta kiracı, evden çıkmak için ev sahibinden 60 bin TL talep etti. Satıcı ve alıcı anlaşmasına rağmen, kiracı son anda talebini 300 bin TL’ye çıkarınca alıcı evi almaktan vazgeçti. Bu tür durumlar kiralık konut piyasasında da ciddi etkiler yaratıyor” ifadelerini kullandı.