ANTALYA’NIN en önemli bilim insanlarından Orman Yangınları Ekolojisi Uzmanı Prof. Dr. Tuncay Neyişçi, kendi sosyal medya hesabından yayınladığı videoda Sedir ağacını ele aldı. Neyişçi, “Sedir ağacının bilimsel ismi ‘ Cedrus Libani’ yani Lübnan Sediri olarak bilinen bir ağaç türüdür. Lübnan’da o dönem çok bulunduğu için o adı almıştır. Ancak bugün Türkiye’de Sedir ormanları varken Lübnan’da yok” dedi.
UYGARLIKLAR İÇİN ÖNEMLİ OLAN AĞAÇ
Mezopotamya ve Mısır Uygarlıklarında Sedir ağacının çok önemli olduğunu söyleyen Neyişçi, “Lübnan bir taraftan Mezopotamya’ya bir taraftan da Mısır’a yakındır. Ne Mezopotamya’da ne de Mısır’da inşaatları ya da ihtiyaçları karşılayabilecek bir ağaç türü yoktur. Bu nedenle Lübnan Sedirleri Mezopotamya ve Mısır Uygarlıklarını destekleyen önemli bir ağaç türüdür. Bu yüzden bölgenin kültüründe fazlasıyla etkileri olmuştur. Bu nedenle botanikçiler de araştırmalar sonucu bu ağaç türüne ‘Lübnan Sediri’ adını vermişlerdir. Bu iki medeniyet ağaç yokluğundan Sedir ağaçlarını o kadar yoğun kullanmışlardır ki bugün Lübnan’da sayılabilecek kadar az ağaç kalmıştır” ifadelerini kullandı.
KLEOPATRA, SEDİR AĞAÇLARINI İSTİYORDU
Kleopatra ve Sedir ağacı arasındaki yakın ilişkiye değinen Neyişçi, “Kleopatra akıllı bir kraliçe, Lübnan’da kesilecek Sedir ağacı kalmamıştı. Ama Mısır’ın dayanıklı ağaca ihtiyacı vardı. Kleopatra daha sonra Toros Dağları’na bir yolculuğa çıkar. Yolculuğun asıl amacı Toros Dağları’ndaki Sedir ağaçlarını Mısır’a nasıl ucuz yolda götürebileceğidir” dedi.
EN YAŞLI SEDİR AĞACI ANTALYA’DA
En iyi korunmuş Sedir ağaçlarının Antalya’da olduğunu söyleyen Neyişçi, “Antalya Elmalı ilçesine bağlı Çam Kuyularına ya da Dokuz Göller ormanlarını ziyaret etmelisiniz. Orada hala bugün ayakta duran 1 ya da 1,5 metre yükseklikten kesilmiş Sedir ağaçları kalıntılarını görebilirsiniz. Kumluca’da bulunan ‘Dibek Tabiatı Koruma Alanı’nda en eski Sedir ağaçları bulunuyor. 2 bin 300 yaşında olduğu araştırmalar sonucunda ortaya çıkmıştır. Dünyanın yaşayan en yaşlı sediridir” diye konuştu.
‘AĞAÇ DEYİP GEÇMEMEK GEREK’
Düğmeli evlerin yapımında Sedir ağacının kullanıldığını bu nedenle yüzyıllardır yapının bozulmadan günümüze kadar geldiğini belirten Neyişçi, “İlginç olan olaydan bir tanesi de eğer bir gün Antalya’ya gelirseniz Akseki, İbradı ilçelerini ziyaret ederseniz oradaki mimari yapılarda düğme evleri göreceksiniz. Düğme evlerin yapımında da Sedir ağaçları kullanılmıştır. Tarihin neresinden bakarsanız bakın Sedir ağaçlarının bizim kültürümüzde çok önemli yeri olduğunu göreceksiniz. Bu nedenle de bir ağaç sadece bir ağaç olarak görülmemeli. Tarih içerisinde çok önemli hikâyeler barındırabilir” dedi. HABER/ÇİĞDEM KORKAN
