Kocaeli, tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapmış bir bölgedir. İlk çağlarda Bitinya adıyla anılan bu topraklarda, M.Ö. 712 yılında Megara ve Atinalılar, Başiskele'nin bulunduğu sahilde Astakus adında bir yerleşim kurdu. Deniz tanrısı Poseidon ile su perisi Olbia’nın oğlu Astakus, Yunan mitolojisinde önemli bir figürdü. Zamanla bu yerleşim, Skylax ve Olbia adlarıyla anılmaya devam etti. M.Ö. 262’de Astakus halkı, bugünkü İzmit’in olduğu yere göç etti ve buraya Nicomedia adını verdiler. Bu şehir, Bitinya Krallığı’nın başkenti oldu ve tarihi boyunca pek çok olaya tanıklık etti. Roma İmparatoru Diocletian, 284 yılında Nicomedia’yı fethederek burayı imparatorluğun başkenti yaptı ama İmparator Konstantin İstanbul’u başkent yaptığında Nicomedia eski önemini yitirdi.
11’inci yüzyılın sonlarında Kocaeli, Selçuklu egemenliğine girdi fakat Haçlı Seferleri sırasında bölge, Aleksios Komnenos tarafından ele geçirildi. Osmanlı döneminde, Orhan Bey'in komutanı Akçakoca burayı fethedince Nikomedia ismini İznikmid ve daha sonra İzmit olarak değiştirdi. 19’uncu yüzyılda demiryolunun gelmesiyle ticaret ve sosyal yaşam canlandı; 1888’de ise İzmit bağımsız bir sancak haline geldi. Bölge Cumhuriyet’in ilanına kadar İzmit olarak anılmaya devam etti.
İzmit, Kurtuluş Savaşı sırasında 1920’de önce İngilizler, ardından 1921’de Yunanlar tarafından işgal edildi. 28 Haziran 1921’de şehrin kurtarılması, bölge halkının yeniden umutlanmasını sağladı. Cumhuriyet döneminde il statüsü kazanan İzmit’in ismi Kocaeli olarak değiştirildi ve sanayileşme süreciyle birlikte hızlı bir gelişim gösterdi. İstanbul’a yakınlığı ve ulaşım kolaylığı, buranın sanayi merkezi olmasında etkili oldu. 1934’te açılan ilk kağıt fabrikasıyla birlikte Kocaeli, Türkiye’nin önemli sanayi ve ticaret merkezlerinden biri haline geldi.
PEKİ, KOCAELİ İSMİ NEREDEN GELİYOR?
Osmanlı döneminde Akçakoca Bey tarafından fethedilen bu şehir, Cumhuriyet döneminde isimlendirilirken Akçakoca'nın yurdu anlamına gelen ‘Kocaeli’ adını aldı. Bu isim, hem bölgenin tarihine hem de Akçakoca Bey’in mirasına selam duran bir hatıra olarak günümüze kadar ulaştı. Kocaeli, böylece sadece bir coğrafi alan değil, aynı zamanda geçmişin izlerini taşıyan bir kimlik haline geldi.