Attalos yurdu anlamına gelen Antalya, Bergama Krallığı döneminde kurulmuş bir şehirdir. Antik yerleşimler bakımından yalnızca Türkiye için değil dünya genelinde de en zengin şehirlerden birisidir. Günümüzde arkeologlar tarafından çokça ilgi gören antik kentler Antalya'nın turistik açıdan ilgi görmesinde de büyük rol oynuyor. Pamphylia yani çok verimli anlamında da anılan, hem tarihi hem de doğal güzellikleri bakımından oldukça zengin bir kent. Hem merkezde hem de ilçelerinde çok değerli antik kentler bulunduruyor. Özellikle Antalya ilinin en doğudaki ilçesi olan Gazipaşa, farklı medeniyete ev sahipliği yapmış olmasından dolayı bölgede çok kıymetli antik kentler bulunduran ilçelerden bir tanesi. Gazipaşa topraklarında, geçmişten günümüze gelmeyi başarmış birçok antik kent bulunmakta. Bugünkü yazımızda bu topraklardan bulunan ve gerek tarihi gerek yapısıyla büyüleyen bir antik kenti inceleyeceğiz birlikte. Lotape (Aytap) Antik Kenti.
Öncelikle antik kent, Alanya-Gazipaşa karayolunun 33'ncü kilometresinde yer alıyor. Bir Kilikya kıyı şehri olan ve bölge halkı tarafından Aytap olarak da adlandırılan Iotape’nin adı, M.S. 38- 72 yılları arasında yaşayan Kommagene Kralı IV. Antiochus’un karısı Lotape’den gelmektedir.
İmparator Traianus'tan Valerianus'a kadar kent kendi adına sikke bastırmıştır. Kalıntılar Roma ve Bizans Dönemi özelliklerini taşımaktadır. Denize doğru uzanan yüksekçe bir burun, kentin akropolü durumundadır. Surlar bu bölüme kale görünümü vermektedir. Yapılar oldukça tahrip olmuştur. Akropolün karaya bağlandığı vadide Liman Caddesi vardır. Caddenin iki yanında üç basamaktan oluşan krepis bulunduğu ve bunların arasında yer yer heykeller olduğu kaidelerden anlaşılmaktadır. Heykellerin yazıtları, kentin başarılı sporcularından ve hayırsever insanlarından söz etmektedir.
Akropolün doğusundaki koyda üç nefli, dikdörtgen planlı bir bazilika vardır. Kentteki tek nefli küçük kilise kalıntısında ise Hagios Georgios Stratelates'in betimlendiği fresko izleri görülmektedir. Kentin ayakta kalabilen en belirgin yapısı hamamdır. Hamama ait kanalizasyon sistemi günümüze kadar korunmuştur. Günümüzde antik kentin ortasından geçen Antalya-Mersin karayolunun güneyinde 8 metreye 12,5 metre boyutunda bir tapınak kalıntısı vardır. Kentin doğu ve kuzey tepelerindeki nekropolde anıt mezarların yanı sıra tonoz örtülü küçük mezar yapıları da yer almaktadır. Sit alanı olan kentin sırtları güzel manzaraya sahip oluşu nedeniyle yoğun yapılaşma tehditi altındadır.
Lotape (Aytap) kenti ören yerine ücretsiz girilir ve yaklaşık iki saatte gezilebilir. Antik liman kalıntılarının bulunduğu küçük koy, özellikle yaz aylarında Alanya'dan hareket eden guletlerin uğrak yeridir. Antik kentin güneyinde denize girilebilecek bir de kumsal bulunmaktadır. Denize uzanan burunun Gazipaşa tarafında kumsallı bir plaj bulunuyor. Burasının yöredeki adı, Halil Limanıdır. Antik çağda da buranın liman olarak kullanıldığı bilinmektedir. Günümüzde ise burası plaj olarak değerlendirilmektedir.
Etrafı surlarla çevrili denize doğru uzanan yüksekçe bir burun kentin Akropolü görünümündedir. Modern yolun kuzeyinde kalan alanda ise Nekropol alanı bulunmaktadır. Nekropoldeki anıt mezarlar yörenin mezar mimarisini yansıtan özgün örneklerdir. Dağlık Kilikia kentinden günümüze ulaşan kalıntıların çoğu Roma ve Bizans dönemine ait ve oldukça yıpranmış durumdadır.
ŞEHRİN EN UĞRAK GEZİ ROTALARINDAN BİRİ
Her yıl on binlerce yerli ve yabancı turist tarafından ziyaret edilen antik kent, Gazipaşa’nın simgelerindendir. Bölgeyle özdeşleşen mimari yapısı heybetli duruşu, zarif sütunları ve çarpıcı detayları ile antik kent, ziyaretçilerine hem tarihi hem de görsel bir şölen sunmaktadır. HABER/BUSE ER