KUMLUCA , Antalya'nın 19 ilçesinin merkez ilçelerinden biridir. Antalya’ya 90 km uzaklıktadır. İlçenin güneyinde Akdeniz, batısında Finike ilçesi, batı ve kuzeybatı yönünde Elmalı ilçesi bulunmaktadır. 2022 sonu itibarıyla nüfusu 204.795'dir.İlçenin yüzölçümü 1253 km2'den oluşmaktadır. Farklı medeniyete ev sahipliği yapmış olan Kumluca, Antalya’nın önemli ilçelerinden biridir. Bölgedeki antik kentler yerli ve yabancı turistler tarafından oldukça ilgi görmektedir. İlçede birçok önemli tarihsel eser bulunmaktadır İşte o antik kentler…
1- Gagai Antik Kenti
Gagai Antik Kenti, Finike – Kumluca arasında, Finike körfezinin doğusunda, Gelidonya burnunun batısındaki Karagöz limanının kuzeybatısında yer almaktadır. Yöresel ismi Aktaş olan, bugünkü konumu ile Kumluca'nın 10 km. güney-doğusundaki Yenice Köyü'nün 4 km. güneyinde, beyaz kartel küçük bir tepenin üzerinde kurulu antik bir kenttir. Antik kaynaklarda yerleşim adı ‘Palaion Teikhos’ ya da ‘Eski Kale’ olarak geçmektedir. Galae Antik Kenti’nin ismi, eski Anadolu dillerinde bulunan ve Likçe yazılı sikkelerde ‘gaxe’ olarak geçmektedir. Bu nedenle ‘gaganın halkı’ anlamına gelen ‘gagae’ kelimesinin ‘hahha’ kelimesinden türetildiği tahmin edilmektedir. Gagai kenti sikkelerinin üzerinde yer alan Athena motiflerinden burada kutsal sayılan Tanrının Athena olduğu tahmin edilmektedir. Gagai Antik Kenti’nde günümüze kadar bilimsel olarak arkeolojik kazılar pek yapılmamıştır. Gagai Antik Kenti merkezinde kamusal alanlar vardır. Aşağı akrapolün içindeki kule kalıntısı 10.-12. yüzyıllara tarihlenmiş, akropolün batı ve kuzeybatı yönündeki düzlükler ise Gagai Antik Kenti’nin merkezini oluşturmuştur. Gagai antik kenti günümüzde sıkça ziyaret edilen turizm noktalarından bir tanesidir.
2- Akalissus Antik Kenti
Antik kent yerleşimi hakkında yetersiz bilgi olmasına rağmen, kent kuruluşunun Helenistik dönem öncesi var olduğu sanılmaktadır. 1950 yılında yapılan arkeolojik araştırmalar sonucunda elde edilen Nümismatik veriler Kent'in Likya birliğinden daha fazla gelişmiş olan Koinon'a dahil yerleşim olabileceği düşünülmektedir. Bizans dönemi Myra metropolitliğine bağlı piskoposluk merkezi Akalissus ören yeri tarihte ilk adı Roma dönemi kayıtlarda geçmektedir. Roma İmparatoru III. Gordianus (M.S.238-244) yılları arasında bastırdığı sikkeler üzerinde kent adının geçiyor olması arşiv ve kayıtları doğrulamaktadır. Kurulduğu günden günümüze fazla bir kalıntısı olmayan Akalissus antik kentte Bizans dönemi kilise kalıntıları, harabe olan surlar, İmparator Commodus’un (M.S.180-192) heykelinin kaidesi, üçgen alınlıklı lahitler bulunmaktadır.
3- Olympos Antik Kenti
Olympos Antik Kenti Antalya’nın Kumluca ilçesinin 28 km uzağında yer alıyor. Antik ören yeri Olympos-Bey Dağları Milli Parkının içindedir. Olympos, eski Yunancada “ulu dağ” anlamına gelmektedir. Kentin kesin kuruluş tarihi bilinmiyor. Bununla birlikte İ.Ö. 168-167 yıllarındaki Likya Birlik sikkelerinde kentin adı geçiyor. Olympos’un, tarihte döneminin en önemli liman kentlerinden biri olduğu biliniyor. Antik kentin ortasından geçen çayın her iki yanında da çok sayıda antik tapınak, mezar ve kalıntılar bulunuyor. Olympos, döneminin korsanlar kenti olduğu için, mezarların birçoğu korsan kaptanlarına aittir. Kentin kuzey yakasında Roma İmparatorluk Dönemine ait Tapınak binası bulunuyor. Tapınak kapısının önünde Marcus Aurelius’a ithaf edilmiş bir heykel yer alıyor. Kalıntıların tam ortasında da, kesme taşlardan yapılmış agora yer alıyor. Kayalıkların üzerinde ise kentin son dönemini yansıtan orta çağ kalesi ve kalıntıları bulunuyor. Kent Kumluca ilçesinde en çok ziyaret edilen tarihi yerlerin başında yer alıp, her yıl milyonlarca yerli ve yabancı turist akınına uğruyor.
4- Rhodiapolis Antik Kenti
Rhodiapolis Antik Kenti, Antalya şehrinin sınırları içinde yer almaktadır. Kumluca ilçesinin 2.5 kilometre kuzeyindeki bir tepenin eteklerinde başlayan antik şehir, tepenin zirvesine kadar uzanan bir alana inşa edilmiştir. İsminden dolayı Rodoslular’ın kurduğu düşünülen Rhodiapolis Antik Kenti, başka bir rivayete göre de adını Mopsos’un kızı Rhodos’tan almaktadır. Zira Hekataios’a göre bölgenin yerleşimi ise Rodoslular tarafından koloni olmalarının ardından başlamıştır. Kentin, günümüze kadar ulaşan en görkemli kalıntısı şehrin tam ortasında yer alan tiyatrodur. 16 oturma sırasının bulunduğu, yarım daireden biraz daha kapalı cavea ve daima açık durumdaki paradoksları ile dikkat çeken tiyatronun tam önünde dönemin en zengin kişilerinden birisi olan Opramos’un anıt mezarı bulunmaktadır. Antik dönemden kalma tiyatronun önünde yer alan, dönemin en zenginlerinden Opramoas’un anıt mezarında bulunan kitabe, bütün Lykia bölgesinde bulunmuş en uzun yazıt olma özelliği taşımaktadır. Anadolu’da şimdiye dek keşfedilmiş en uzun Antik Yunanca yazıt bu mezar duvarına işlidir. Rhodiapolis Antik Kenti’nde Opraomas yazıtlarının yanı sıra klasik dönemden Bizans’a kadar uzanan pek çok kalıntı bulunmaktadır. Kilise, nekropol ve çok sayıda su sarnıcının yanı sıra şehrin tiyatrosu ve hamamı da ziyaretçiler tarafından gözlenebilen antik yapılar arasında yer almaktadır.
5- Korydalla Antik Kenti
Antalya-Kumluca’da bulunan Korydalla Antik Kenti, ismini Luwi dilinden almıştır. Kumluca ilçesine yaklaşık 2 kilometre uzaklıktadır ve ilçenin güney kısmında yer alır. Korydalla Antik Kenti’nin tarihi hakkında çok fazla bir bilgi bulunmamaktadır. Tarihte ilk kez M.Ö. 480 yılında isminden bahsettirmiştir. Roma döneminde yaşam alanı olarak kullanılan şehir, Bizans döneminde ise gelişme göstermiştir. Günümüzde altın ve gümüş kilise eşyalarıyla bilinir. Antik kentteki kilisede bulunan gümüş ve altın eşyaların bir kısmı yurt dışına kaçırılmıştır. Kentin günümüze kadar gelen kalıntıları arasında su kemerleri ve duvar parçaları vardır. HABER/BUSE ER