Marka ve tescilin önemini Saygan Tasarım ve Patent firma sahibi ve Antalya’nın tek marka vekili olan Ebru Saygan, Antalya Ekspres Gazetesi'nden Güven Güneş'e konuştu. Ebru Saygan, 40 yıllık bir şirketin sırf marka tescili yapmadığı için isim değişikliği yapmak zorunda kaldığını belirterek mutlaka yeni kurulan şirketlerin marka tescili yapması gerektiğini söyledi.
- EBRU SAYGAN KİMDİR? KENDİNİZDEN KISACA BAHSEDER MİSİNİZ?
İzmirliyiz ama Antalya’da doğup büyüdüğüm için sanırım Antalyalıyım diyebilirim. İstanbul Teknik Üniversitesi Endüstri Ürünleri Tasarım bölümünden mezun oldum. Mezun olduktan sonra yaklaşık 14 yıl kadar özel bir şirkette çalıştım. İş hayatının hiç bitmeyen bir okul olması, endüstriyel tasarımın da yeni fikirleri beraberinde getirmesi beni bu mesleğe çeken neden oldu. O fikirler nelerdi Şirketin marka patent işleri oluyordu. Bunu neden kendi bünyemizde yapmıyoruz fikrini gerçekleştirmek için Türk Patent ve Marka Kurumu’na ait 2 yılda gerçekleştirilen Marka Vekilliği sınavına girdim ve böylelikle Marka Vekilliğini almaya hak kazandım.
- MARKA VEKİLİ NE DEMEKTİR?
‘Marka Vekilleri, Türk Patent ve Marka Kurumu nezdinde marka, coğrafi işaret, geleneksel ürün adları ve tasarım konularındaki işlemler için temsil etme, danışmanlık yapma ve sınai hakların korunması için gerekli girişimlerde bulunma ve işlemleri yürütme yetkilerini haiz kişilerdir’ olarak tanımlayabiliriz. Ayrıca kişilerin ileride yaşayabilecekleri olası hukuksal problemlere karşı marka vekilleri bir nevi sigorta görevi görüyor. Kurum ve kişilerin isim ve marka haklarını ticari olarak koruyan kişi de diyebiliriz.
- ÇOK SIK OLARAK BENZER LOGO, TASARIM VE İSİMLE FARKLI İŞLETMELER GÖREBİLİYORUZ, BUNUN NEDENİ NEDİR?
Türkiye’de en çok karıştırılan konulardan biri de budur. Diyelim ki bir kişi, ticarete atılmak istiyor. İlk yaptığı şeylerden biri, işiyle alakalı ekipmanları toplamak ve resmi kurumlara giderek yapacağı işi kayıt altına almak. Diyelim ki, şirketin adını da ‘X’ koydu. Buraya kadar yapılan hiçbir aşamada kişi veya kurumların marka ve patent korumaya almıyor. Burada yalnızca tüzel kişiliğin adını tescil etmiş oluyorsunuz. Bu sizin markanız olmuyor. Marka, bir işletmenimin diğer bir işletmeye verdiği mallarını ve hizmetlerini ayırt eden isim, amblemden tutunda ambalaj şekli hatta koku bile olabilir. Daha kolay anlaşılması adına her gün gittiğimiz zincir marketler buna çok güzel bir örnek olabilir. ‘Z’ marketi bilinen bir marka olsun. Bu markanın aynı zamanda bir de kendi çıkardığı bakliyat, temizlik ürünleri ve benzeri ürünleri de olabiliyor. Bu ikisi farklı işlemlere tabi ve birbirinden ayrı olması nedeniyle ikinci bir marka tescil işlemi yapmak zorundalar.
- MARKA VE PATENT KONUSUNDA YAŞADIĞINIZ, TANIK OLDUĞUNUZ MAĞDURİYETLER OLDU MU?
Antalya’nın belki de en büyük özel yatırımlarından biri olan ve çok ünlü bir otel bu nedenle isim değişikliğe gitmek zorunda kaldı. Yaklaşık 40 yıl boyunca babaları tarafından işletilen ve kendileriyle özdeşleşmiş gıda sektöründe hizmet gösteren firma, babalarının vefatından sonra oğulları tarafından işletilmeye devam ediyor. Marka patenti yapmadıkları için başka bir kişi tarafından kendi adına tescil ettirilmesi üzerine, babaları tarafından miras kalan bu ismi oğulları kullanamadı. Makro ölçekli şirketlerden tutunda mikro ölçekli şirketlere kadar marka patenti nedeniyle mağdur olan çok sayıda kişi ve kurum oldu. ‘Tabelaya konulan isim’ genelde en son düşünülen ve pek üstünde durulup önem verilmeyen konuların başında geliyor. Şirket ya da şahısların mutlaka şirket açmadan önce patent ve marka sorgulaması yapmaları gerekiyor. İleride olası yaşanabilecek mağduriyetin önüne geçmek adına bu konu çok önemli.
- ANTALYA’DA DURUM NEDİR? BAŞVURU SAYILARI İSTENİLEN DÜZEYDE Mİ?
Antalya şu anda marka başvuru sayısında 5’inci sırada yerini alıyor. Bunun birçok sebebi var. Özellikle son yıllarda iç ve dış göçlerinde etkisiyle çok sayı da şirket ve firma açıldı. Bu konuyla ilgili de artan bilinç ve farkındalık düzeyi başvurusu sayısındaki artışın nedenlerinin başında yer alıyor. Bu sayının daha da artacağını düşünüyorum. Diğer bir yanılgı ise marka ve patent başvuru için sadece Ankara’dan yapılıyor düşüncesi. Marka başvurularını Antalya’dan yürüten çok sayıda bizim gibi firma var. Patent başvurularındaysa Antalya’da bu işi yürüten birkaç firmadan biriyiz. Patent başvurusu bürokratik ve inceleme açısından daha teferruatlı olması nedeniyle Antalya’da bizimle beraber bir ya da iki firma daha var.
- DEVLET TARAFINDAN BU KONUYA DAİR YÜRÜTÜLEN PROJE VEYA BİR TEŞVİK VAR MIDIR?
Milli Eğitim Bakanlığı ve Türk Patent Kurumu tarafından okullarda yürütülen bir proje var. Okullardaki öğrencilerin buluşlarıyla ilgili başvurulan ve alınan her bir marka ve patent için okul ve yöneticilere ek puan getiriyor. Bu projeden sonra çok sayıda okuldan bize başvurular oldu. Bu konuda emekleyerek yürümeye doğru geçiyoruz. Farkındalığı artırarak fikirlerini koruma altına almak adına güzel bir proje olduğunu düşünüyorum.
