Eskişehir’in en eski yerleşim bölgesi olan Odunpazarı, tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yaptı. Bölgenin geçmişi Frigler dönemine kadar uzanırken, Roma ve Bizans dönemlerinde de önemli bir yerleşim alanı olarak varlığını sürdürdü ancak Odunpazarı’nın kimliğini belirleyen en önemli dönem, Selçuklular ve Osmanlılar döneminde yaşandı. 14. yüzyılda Anadolu'ya giren Selçuklular, Eskişehir’i fethederek bölgeyi Türk-İslam kültürünün bir parçası haline getirdi. Odunpazarı, Selçuklu Devleti döneminde ticaret yollarının kesiştiği önemli bir merkez haline geldi. Anadolu’nun farklı noktalarından geçen kervan yolları Odunpazarı’ndan geçerek bölgeyi bir ticaret ve konaklama noktası yaptı. Bu dönemde inşa edilen hanlar, medreseler ve camiler, Odunpazarı’nın gelişiminde büyük rol oynadı.
Osmanlı Devleti’nin 14. yüzyılda Eskişehir’i ele geçirmesiyle birlikte bölge daha da büyüdü. Osmanlılar, burayı şehrin ilk yerleşim yeri olarak geliştirdi. Odunpazarı’nın dar sokakları ve ahşap konakları, Osmanlı dönemindeki geleneksel şehir mimarisinin izlerini günümüze kadar taşıyor. Osmanlı padişahları döneminde camiler, hamamlar, kervansaraylar ve külliyeler inşa edilerek Odunpazarı’nın sosyal ve kültürel yapısı güçlendirildi. Kurşunlu Külliyesi, Osmanlı mimarisinin en önemli örneklerinden biri olarak bugün de ayakta duruyor.
Cumhuriyet’in ilanıyla birlikte Odunpazarı, Eskişehir’in modernleşen yapısına entegre olmaya başladı. Bu süreçte bölgenin tarihi dokusunun korunması zaman zaman ihmal edildi. 20. yüzyılın ikinci yarısında Eskişehir’in sanayileşmesi ve şehir merkezinin Tepebaşı bölgesine kaymasıyla Odunpazarı eski önemini yitirmeye başladı. Son yıllarda gerçekleştirilen restorasyon projeleriyle Odunpazarı yeniden canlandırıldı. Tarihi Odunpazarı evleri restore edilerek turizme kazandırıldı, müzeler ve sanat galerileri açılarak kültürel bir merkez haline getirildi.
PEKİ, ODUNPAZARI İSMİ NEREDEN GELİYOR?
Odunpazarı, adını geçmişte burada kurulan odun ve kereste pazarından alıyor. Osmanlı döneminde şehrin çevresindeki ormanlardan kesilen odunlar, bu bölgede toplanarak satılıyordu. Özellikle kış aylarında yakacak odun ticaretinin merkezi haline gelen bölge, zamanla ‘Odunpazarı’ adıyla anılmaya başladı. Tarih boyunca önemli bir ticaret noktası olan Odunpazarı, sadece odun ve kereste ticaretiyle değil aynı zamanda kültürel yapısıyla da dikkat çekiyor. Günümüzde tarihi konakları, müzeleri ve sanat galerileriyle Eskişehir’in kültürel mirasını yaşatan Odunpazarı, geçmişten gelen adını taşımaya devam ediyor.
