Evcil kedilerde turuncu kürkün ardındaki genetik sır, araştırmacılar tarafından nihayet çözüldü. İki ayrı çalışma, kedilerdeki ateş rengi tüylerin, genomlarında protein kodlamayan bir bölgede eksik bir DNA parçasından kaynaklandığını gösterdi. Stanford Üniversitesi'nden genetikçi Greg Barsh’ın liderliğindeki ekip, kedilerin deri hücrelerindeki Arhgap36 geninin, turuncu tüylü kedilerde diğer kedilere kıyasla 13 kat daha fazla RNA ürettiğini buldu. Bu durum, protein kodlayan kısmındaki bir mutasyonla değil, genin ifadesini etkileyen bir delesyonla (DNA dizisinde eksiklik) ilişkilendirildi. Genomda 5 kilobaz (kb) uzunluğunda bir DNA parçasının eksikliği, genin işleyişini değiştirerek turuncu tüy renginin oluşmasına yol açıyor.
X KROMOZOMU ETKİLİYOR
Araştırmalar, kedilerde turuncu kürk renginin cinsiyete göre neden farklılık gösterdiğini de açıklığa kavuşturdu. Mutasyonun X kromozomunda yer alması nedeniyle, erkek kedilerde bu genden yalnızca bir kopya bulunurken, dişi kedilerde iki kopya bulunuyor. Bu durum, dişi kedilerin kürkünde desen çeşitliliğine yol açıyor. Dişilerde genin hangi X kromozomunda aktif olacağı rastgele belirlendiğinden, "kaplumbağa kabuğu" veya "alacalı" gibi turuncu ve siyah desenler ortaya çıkabiliyor. Nadir durumlarda, dişinin her iki X kromozomunda da mutasyon varsa, kedinin kürkü tamamen turuncu oluyor. Erkek kedilerde ise yalnızca bir X kromozomu olduğu için, genin mutasyona uğramış versiyonu varsa kürk rengi tekdüze bir şekilde turuncu oluyor.
KEDİLERİN SAĞLIĞINA BİR ETKİSİ YOK
Araştırmacılar, kedilerde turuncu pigmentin genel sağlık veya zeka üzerinde olumsuz bir etkisi olmadığını belirtti. Ancak Arhgap36 geninin, diğer hayvan türlerinde anormal çalıştığında gelişimsel sorunlara neden olabileceği biliniyor. Kedilerde bu genin işleyişi farklılık gösteriyor. Arhgap36 geni, yalnızca pigment üreten melanosit hücrelerinde aşırı aktif hale geliyor ve bu da turuncu kürk rengiyle sonuçlanıyor. Bu durum, kedilerin sağlığını etkilemeden yalnızca renk oluşumunda rol oynuyor.
