Yumurta fiyatları da son yıllarda söylemeye alışık olduğumuz şekilde ‘adeta uçuşa geçti.’ 2023 yılına girerken 30 lira olan aynı boy ve aynı marka yumurta, 2024 yılının Ocak ayında 75 liraya yükselmişti. 2024 yılının Kasım ayında olduğumuz şu günlerde ise zincir marketlerde 30’lu yumurta kolisinin fiyatı 180 liraya dayandı. Yani son 23 ayda yumurta fiyatları yüzde 500’ün üzerinde arttı. Yumurtanın yıllık artış oranı ise yüzde 100’ün üzerinde.
Her mutfakta bulunan, kahvaltıların ve herhangi bir ünlü mamülün değişmez bir parçası olan yumurtadaki bu fiyat artışı, herkesi şaşırtmakla birlikte üzüyor da. Zira, bazı lüks gıda ürünlerindeki artışların çok da fazla etkilemediği orta ve dar gelirli vatandaşlar için ana besin maddelerinden olan yumurtanın fiyatındaki artış, Türkiye’nin yüzde 80’inin dahil olduğu dar ve orta gelirli grubu zorda bırakıyor.
BİN 600 YUMURTA EKONOMİK SEBEPLERLE KIRILDI
Geçtiğimiz yılın başında asgari ücret 8 bin 500 TL idi. O dönem için 30’lu yumurta kolisi fiyatı 45-50 lira bandında olduğunu düşündüğümüzde, ortalama yumurtanın adet fiyatı 1.7 TL civarındaydı. 8.500 liralık asgari ücret ile yaklaşık 5.000 adet yumurta alınabiliyordu. Günümüzde ise asgari ücret 17 bin 2 lira. Yumurtanın adet fiyatı ise 5 liralarda seyrediyor. Bu hesap ile asgari ücret ile 3 bin 400 adet yumurta alınabiliyor. Yani 23 aylık süreçte asgari ücretlinin yaklaşık 1.600 adet yumurtası enflasyon tarafından kırıldı.
ENFLASYONUN TEK BAŞINA İSPATI
Yumurta fiyatlarındaki artış, birçok kişiye göre Türkiye’deki enflasyonun hem kanıtı hem göstergesi. Zira yumurta fiyatları ile alakalı görüşlerini belirten bir vatandaş, “Herkesin, günün her öğünü kullandığı bir besin maddesi olan yumurtadaki fiyat artışını herkes biliyor. Fiyatlar bu denli artarken nasıl olur da enflasyon yumurtanın fiyat artışının yarısı kadar bile olamaz? Bazı ürünler lüks olduğu için fiyat artışları enflasyon sepetine yansımıyor dendi. Yumurta da mı lüks? Yoksa yumurta fiyatı enflasyon hesaplanırken dışarıda mı bırakılıyor? Eğer bırakılmıyorsa, hesaplamalarda mı bir hata var?” soruları ile tepkisini dile getirdi.
TEK SEBEP ENFLASYON
Yumurta fiyatlarındaki artış, mazot, yem, enerji gibi birçok etmene bağlı. Bunların yanında geçtiğimiz günlerde Türkiye’de ortaya atılan kuş gribi iddiaları da olsa da Yumurta Üreticileri Merkez Birliği (YUM-BİR) Başkanı İbrahim Afyon, yumurta üretiminde düşüş olmadığını belirterek kuş gribi konusunun üretimi veya talebi etkilemediğinin altını çizdi.
ASGARİ ÜCRET ZAMMINDA YUMURTA UNUTULMASIN
Bu durumda yumurtanın fiyat artışındaki tek sebep, hepimizin başına bela olan enflasyon canavarı olarak beliriyor. Önümüzdeki günlerde asgari ücrete yapılacak zam için toplanan kurulun üyelerinin, son bir yılda yüzde yüzün üzerinde artış gösteren yumurta fiyatlarını da asgari ücret zammında baz adlıkları etmenlerin arsında sayıp saymayacaklarını, önümüzdeki günler gösterecek.