Zeytinyağı fiyatlarının dünya genelinde düşüşe geçmesi ve iç piyasada arz-talep dengesizliğinin yaşanması, Türkiye'deki zeytinyağı sektöründe ciddi belirsizliklere yol açtı. Tedarikçi firmaların yurtiçinden yağ alımını durdurması ve ulusal markaların fazla ürünleri çekmesi, piyasadaki dengesizliği daha da derinleştiriyor
Bu yıl dünya genelinde ve Türkiye’de zeytin rekoltesinin yüksek olması, zeytinyağı fiyatlarında düşüşe neden oldu. Zeytin rekoltesi, bu yıl Türkiye ve dünya genelinde yüksek seviyelere ulaştı. Bu durum, zeytinyağı fiyatlarının düşmesine yol açtı. Ulusal Zeytin Konseyi Antalya Temsilcisi Zafer Tan, zeytinyağı piyasasında yaşanan belirsizlikleri ve arz-talep dengesizliğini değerlendirdi.
ZEYTİNYAĞI ALIMLARI DURDU
Piyasadaki belirsizlik nedeniyle arz ve talebin tamamen düşmüş durumda olduğunu ifade eden Zafer Tan, şu ifadelere yer verdi; “Bir mesaj aldık, zeytinyağı alımları durduruldu diye. Piyasadaki belirsizlik nedeniyle arz ve talep tamamen düşmüş durumda. Tedarikçi firmalar yurtiçinden zeytinyağı almıyor. Bunun sebebi, piyasadaki dengesizlikten kaynaklanıyor. Dünya piyasasında sızma zeytinyağının fiyatı 3.95 Euro, normal zeytinyağı 3.40 Euro, rafine zeytinyağı ise 3.15 Euro civarında işlem görüyor. Bu fiyatlar, İspanya’daki durumu yansıtıyor. Kilogram başına şu anda yaklaşık 120 TL seviyesinde bir piyasa var. Bu belirsizlik nedeniyle iç piyasada ciddi miktarda ürün birikmiş durumda. Ancak, bu ürünleri kim alıyor? Türkiye'deki ulusal markalar, bu ürünleri alıp çekiyor. Şu anda ise dolum için kimse yağ almıyor. Alsalar bile, önceden peşin fiyatla işlem yapılırken, şu an 60-70 günlük vadeli çekle işlem gerçekleştiriliyor” dedi.
ZEYTİNYAĞI PİYASASINDA KRİZ
Dünya piyasasında arz fazlalığı yaşandığını söyleyen Tan, bu durumun 2023 yılında İspanya’daki kuraklıktan kaynaklandığını aktardı. Tan, “2023'te İspanya, 2 milyon ton olan zeytinyağı üretimini 800 bin tona düşürmüştü. O zamanlar fiyatlar 9 Euro'ya kadar çıkmıştı. Ama bu yıl, Kuzey Afrika’da Tunus, Cezayir ve Mısır’da zeytin rekoltesi oldukça yüksek. Bu yüzden fiyatlar şu an bu seviyelere geriledi” dedi.
İç piyasada zeytinyağına olan talebin düşmesiyle, Türkiye’deki ulusal markaların fazla ürünleri çekmeye başladığı belirten Zafer Tan, “Bu belirsizlik nedeniyle iç piyasada ciddi anlamda ürün var. Ancak bu ürünleri kim çekiyor? Türkiye’de ulusal markalar bu malı çekiyor. Şu an dolum için kimse yağ almıyor. Alsalar bile, peşin fiyat yerine 60-70 günlük çekle işlem yapılıyor” diye konuştu.
Dünya genelinde zeytinyağı fiyatlarının düşüşe devam ettiğini belirten Tan, “Fiyatların önümüzdeki yılda 5 Euro’yu geçmemesi bekleniyor. Almanya’da 1 litre zeytinyağının 11 euro civarında satılıyor. Bu fiyat şişe, ambalaj ve diğer işlem maliyetleriyle birlikte oluşuyor. Buradan ham yağ alan, en az 4 işlemden sonra perakendeye ulaşıyor. Bu da fiyat farklarını artırıyor” dedi.
ANTALYA’DA DURUM NE?
Antalya’daki fiyatlar hakkında da bilgi veren Tan şu ifadelere yer verdi; “Antalya’da zeytinyağının fiyatları, ürünün kalitesine, asidik oranına ve üretim koşullarına göre önemli ölçüde değişkenlik gösteriyor. Şu anda piyasada, zeytinyağının kalitesine bağlı olarak en düşük fiyat 200 TL civarlarında iken, yüksek kaliteli ürünlerde bu fiyat 300 TL'ye kadar çıkabiliyor. Fiyatlar, ayrıca iç piyasadaki talep ve arz durumuna göre de zaman zaman dalgalanabiliyor.”
