ANTALYA, denizi, kumu, güneşi kadar tarihi ve doğal güzellikleri, kültürel yapıları, antik kentleri ile Akdeniz’in en önemli turizm merkezlerinin başında gelen özel bir yer. Her yıl milyonlarca turiste ev sahipliği yapan Antalya, turizmin başkenti konumunda. Peki, hiç merak ettiniz mi? Antalya’da turizm ilk olarak nasıl başladı? Sizler için Antalya’da atılan ilk turizm adımlarını araştırdık. Antalya'nın Almanca dilinde ilk Profesyonel Turist Rehberi unvanına sahip olan Sivil Tarihçi Hüseyin Çimrin, turizm sürecini aktardı.
İLK ADIMLAR 1950’LERDE ATILDI
Antalya’da 1950’li yıllarda turizmin ilk adımları atıldı. Antalya'nın nüfusu o yıllarda 27 bin 515'ti. Kentin güzelliği dillere destan, İskeleden Karpuzkaldıran'a kadar 29 tane şelale vardı. O yıllarda tek tük yerli turistler gelirdi. Bir de görevli memurlar gelir giderdi. Arkeolog veya tarih meraklıları ile otostopla gelen birkaç yabancı turisti saymazsak, o yıllarda Antalya'nın ağırladığı insanlar sadece yerli ziyaretçilerdi. Antalya'nın güzelliği insanı o kadar etkilerdi ki bu güzellik Antalya'da yaşayan birçok insanı şair yapmıştı.
ANTALYA'YI TANITMA VE TURİZM DERNEĞİ KURULDU
Antalya, 1960'lı yıllara kadar kendi halinde yaşayan, Akdeniz kıyısında neredeyse varlığından kimsenin haberi olmadığı bir kentti. Antalya'nın ismini duyurmak için hemen her Antalyalı kendince çok çaba harcadı. 1949 yılında, daha sonra milletvekilliği yapan Dr. Burhanettin Onat ve Antalya Lisesi İngilizce öğretmeni Osman Batur, eski belediye binasının alt katında eskiden Müdafai Hukuk Teşkilatı’nın çalıştığı odada, 'Antalya'yı Tanıtma ve Turizm Derneği'ni kurdu. Derneğin üyeleri genellikle Antalya Lisesi'nde görevli yabancı dil öğretmenlerinden oluşuyordu. Antalya turizmi için bu girişim, bir başlangıç noktası oluşturdu. Antalya Belkıs Tiyatro ve Müzik Festivali'nin de yaratıcısı olan bu dernek, 1980'li yılların başına kadar Antalya turizminin gelişmesinde önemli katkılar sağlamıştır.
BURHANETTİN ONAT İLE GELEN TURİZM FURYASI
O dönem vekil olan Dr. Burhanettin Onat'ın Antalya'nın tanıtılması yönünde unutulmaz çabaları oldu. Antalya'nın tanıtımı için Milletvekili Onat, Antalya'yı Tanıtma ve Turizm Derneği'nin organizesinde 1953 yılından başlamak üzere Aspendos'ta tiyatro gösterileri düzenlenmesine büyük destek verdi. 1956 yılında sağladığı devlet desteği ile de 1964 yılında Altın Portakal Film Festivali'ne dönüşecek olan, Antalya Belkıs Tiyatro ve Müzik Festivali'ni başlattı. İlk Antalya tanıtım kitabının yanında, İngilizce olarak 'Pictures Of Antalya' yani ‘Antalya resimleri’ adlı kitap ve PTT Antalya Tanıtım posta pulları yine onun sağladığı katkılarla 1955 yılında hayata geçirildi. İlk 'Antalya Turistik Broşürü' ise 1958 yılında, o günlerde Türkiye'de renkli baskı imkânı olmadığı için Dr. Burhanettin Onat'ın gayretleri sonucu Basın Yayın Genel Müdürlüğü tarafından İtalya'da bastırıldı.
ANTALYA’DA İLKLER!
Almanlar, Antalya’yı ilk kez Bunte dergisinde çıkan ‘Türk Rivierasındaki bedava bu obalar Almanları bekliyor’ başlıklı haberle tanıdı. Antalya’ya ilk yerli turist kafilesi 1957’de, yabancı turist kafilesi ise 1967 yılında geldi. Antalya’nın ilk seyahat acentesi olan Ekspres Turizm 1958’de faaliyete başladı. Antalya’ya ilk charter seferlerini, Antalya’dan Pamukkale ve Kapadokya turlarını Yaşar Sobutay’ın sahibi olduğu Pamfilya Turizm 1970’te başlattı. Antalya iç limanı ve Kaleiçi 1972’de SİT alanı ilan edildi. Antalya’nın ilk tatil köyü olan Kemer Club Valtur 1973’te hizmete girdi. Antalya Limanı 1974 yılında hizmete girdi. 1989 yılında hizmete giren Antalya’daki Marco Polo oteli, Türkiye’de her şey dahil sistemini ilk uygulayan tesis oldu. HABER/ÇİĞDEM KORKAN