Antalya Ticaret Borsası (ATB) Aralık Ayı meclis toplantısı yapıldı. Antalya Ticaret Borsası binasında bulunan toplantı salonunda gerçekleştirilen toplantıya ATB yönetim kurulu üyeleri ve meclis üyeleri katıldı. Toplantıda konuşan Antalya Ticaret Borsası Başkanı Ali Çandır 2024’te yaşanan sorunlardan asgari ücrete kadar bir çok konuda açıklamalarda bulundu.
ENFLASYON TAHMİNİ YÜZDE 600 DEĞİŞTİ
‘Kamu idarecilerinin en önemli ve belirleyici tahminleri OVP yani orta vadeli program kapsamında yaptıkları tahminlerdir. 2024 yılı ile ilgili elimizde 2022-2027 dönemine ait 4 adet OVP bulunmaktadır” diyen Başkan Ali Çandır tahminlerdeki tutarsızlıklardan dert yakındı. Çandır, “Bu 4 programda 2024 yılı için milli gelir (GSYH) büyüme tahmini, yüzde 5.5 ile başladı ve son OVP’de yüzde 3.5 olarak ilan edildi. Yılsonu gerçekleşmesinin yüzde 3 veya bir miktar altı olmasını tahmin etmekteyiz. 2024 yılı enflasyon tahminleri yüzde 7.6 ile başladı ve son OVP’de yüzde 41.5 olarak ilan edildi. Yılsonu gerçekleşmesinin yüzde 47 civarında olmasını tahmin etmekteyiz. 2024 yılı için ABD dolar kuru tahminleri 10.26 TL ile başladı ve son OVP’de 33.22 TL olarak ilan edildi. Yılsonu gerçekleşmesinin 35 TL civarında olmasını tahmin etmekteyiz. Sözünü ettiğim 4 ayrı OVP’de 2024 yılına ilişkin ihracat ve ithalat tahminlerinde de %20’ye ulaşan tahmin değişiklikleri yapılmıştır. Enflasyondaki %600’lük ve dolar kurundaki %300’lük tahmin değişiklikleri dikkate alındığında dış ticaretteki tahmin değişiklikleri oldukça mütevazı kalmış durumdadır. Karar vericilerin tahmin değişiklikleri yükseldikçe, iş dünyasının özellikle yatırım iştahı geriye düşmektedir. Nitekim son 3 yılda milli gelir içindeki yatırım ve stok eğilimleri hiç olmadığı kadar geriye gitmiştir. Bu durum tabii yeni istihdam olanaklarını da sınırlamaktadır” dedi.
ENFLASYON KUR FARKINI BU KENT KALDIRMAZ
TÜİK’in açıkladığı 2023 yılı il milli gelir rakamlarını paylaşan Ali Çandır, “2023 yılında ülkemiz yüzde 5.1 büyürken Antalya ekonomisi yüzde 6.3 büyümüştür. Ana sektörler itibariyle ise tarımda ülkemiz yüzde 0.2 büyürken kentimiz tarımı yüzde 2.4 büyümüştür. Sanayide ülkemiz yüzde 1.7 büyürken kentimiz sanayisi %3.5 büyümüştür. Hizmetler sektörü ise ülkemizde yüzde 7.5 büyürken kentimizde %9 büyümüştür. 2023 yılında enflasyon %64, dolar kuru ise yüzde 58 artmıştır. Aradaki fark yüzde 10 civarındadır. Buradaki kur aleyhine düşük farka rağmen kentimiz, ülke ortalamasının üzerinde büyümeyi başarmıştır. 2024 yılına baktığımızda ise enflasyon oranı yüzde 48, dolar kuru ise yüzde 18 artmaktadır. Yani arada yüzde 250’den fazla kur aleyhine makas açıklığı söz konusudur. Bu durum Antalya ekonomisi için sürdürülemez bir baskı yaratmaktadır. Umuyor ve diliyorum ki 2025 yılı 2024 yılını aratmaz” diye konuştu.
ANTALYA EN BÜYÜK İKİNCİ TARIM KENTİ
Antalya Ticaret Borsası başkanı Ali Çandır, “Tarımda ise 3 milyar doları aşan bir büyüklüğü üretmiş durumdayız. Bu büyüklük ile ülkemiz tarımının yüzde 4.5’ini aşmış durumdayız. 20 yıllık ortalamanın yüzde 4.6’yı aştığını hatırlarsak 2023 yılında 20 yıllık ortalamanın altında kaldığımızı belirtmek isterim. Bu ortalama altı büyümeye rağmen tarımda ulaştığımız 3.1 milyar dolarlık büyüklükle Konya ilimizden sonra ikinci en büyük tarım kenti olmayı başarmış durumdayız” ifadelerini kullandı.
ASGARİ ÜCRET KONUSUNDA VERGİYE DİKKAT ÇEKTİ
Başkan Ali Çandır, “Önümüzdeki günlerde 2025 yılı asgari ücreti belirlenecek. Her kesim kendine göre bir asgari ücret önermektedir. Her birinin bir ölçüsü bir anlamı bulunmaktadır. Benim üzerinde durmak istediğim konu, rakam ne olursa olsun bu rakamın her kesime getireceği yüklerdir. Örneğin çalışanlar açısından 3. ya da 4. ayda yüksek vergi dilimine geçilecekse bu rakamın değeri ve anlamı o derece düşecektir. Diğer taraftan hepimizin bildiği bir konu da asgari ücret üzerinde maaşlarla çalışanların doğal olarak en az asgari ücret artış oranında artışlar beklemeleridir. Yani asgari ücret sadece bu maaşla çalışanlar için değil diğer tüm çalışanları da yakından ilgilendirmektedir. Dolayısıyla asgari ücret konusunda yapılacak iyileştirme kadar önemli olan konu, vergi dilimlerinin yeniden değerleme oranıyla uyumlu olarak artırılmasıdır. Böylece yapılan zamlar çalışanlar için daha faydalı olacaktır. İşverenler bakımından asgari ücret, ciddi boyutta sigorta ve diğer ilave yükler getirmektedir. Mevcut indirimler ve muafiyetler dışında işverene yükü net asgari ücretin yaklaşık %45’i düzeyindedir. Bu oran, mevcut koşullarda işverenlere ağır yükler getirmekte, istihdam seviyelerini korumayı zorlaştırmaktadır. Özellikle tarım kesiminde bir taraftan çalışan eksikliği yaşanırken diğer taraftan da mevcut işçilik maliyetleri, üreticileri kısır bir döngünün içinde bırakmaktadır” dedi.
HEPİMİZ SORUMLUYUZ
‘Yıl içerisinde iklim değişikliğine uyum kapsamlı pek çok faaliyet ve değerlendirmede bulunduk. Aşırı iklim olaylarının giderek artan şiddetle artacağını paylaştık’ diyen Başkan Çandır, “Nitekim sel, hortum, fırtına, dolu, kuraklık, su kaynaklarının tükenmesi ve suya erişim sorunu kapsamlı etkilerini aynı şiddetle hissettik. Korktuğumuz günlerin gelmekte olduğuna işaret ettik. Yaşadığımız felaketlerde hem şehrimiz hem de tarım alanlarımız büyük zarar gördü. Önemli hasarlar meydana geldi ve ürün kayıpları yaşandı. Şimdiye kadar geç kalmış olsak da bugünden yapmamız gereken, gelecek aşırı yağışlar ve iklim değişikliği için etkili tedbirler almalıyız. Bu tedbirleri almanın yolu altyapı yatırımlarını bu temelde uygulamak, planlamalar yapmak ve ortak hareket etmekten geçmektedir. Unutmayalım bu değişimden sektör ve birey ayrımı yapmaksızın hepimiz sorumluyuz. Aksi halde artan şiddette kayıplar yaşamaya devam edeceğiz” diye konuştu.
2024 YILININ SORUNLARINI SIRALADI
Antalya Ticaret Borsası Başkanı Ali Çandır, “Yıl içerisinde yapılan toplantılarımızda gündeme gelen sektörel sorunların başında; tarımsal girdi maliyetlerinde yaşanan artışlar, istihdam sorunları, iklim değişikliğinin tarımsal üretime etkileri, kredi faizlerinin yüksekliği ve finansmana erişimde yaşanan sorunlar, ihracatta kur kaynaklı olumsuz etkilenme ve tarımsal üretim planlaması konuları olmuştur. TOBB Başkanımız Sayın Rifat Hisarcıklıoğlu ev sahipliğinde Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nde düzenlenen toplantılarda ve Türkiye Ekonomi Şurası’nda sektörümüzün sorunlarına yönelik geliştirdiğimiz önerilerimizi icra makamlarına sunarak çözüm aradık. Yönetim kurulu olarak, Borsamızın mutfağı olarak gördüğümüz meslek komiteleri toplantılarında gündeme gelen sorunların çözümüne yönelik çalışmaya ve takipçisi olmaya devam edeceğiz” dedi.
ATB Başkanı Ali Çandır sözlerini sonlandırırken, 2025 yılı bütçesinin 60 Milyon TL olarak öngördüklerini de ifade etti.
Öte yandan, Aralık ayı meclis toplantısında, geçtiğimiz günlerde hayatını kaybeden Antalya Ticaret Borsası Meclis Üyesi Mustafa Cahit Sönmez’in yerine Ata Sönmez'in meclis üyeliğine getirildiği açıklandı.