Finike'ye bağlı Gökbük Mahallesi'nde, 'erginlenme ritüeli' olarak bilinen 'pıngıdık' geleneği etkinlikleri, her sene 21 Mart'ta yapılırken, son yıllarda mahalle nüfusunun çoğunun dışarıda yaşaması dolayısıyla sömestrde gerçekleştiriliyor. Yetişkinler ile ergenlik çağında olanlar arasında doğrudan rekabeti de sembolize eden ritüelde mahalleliler, baharı karşılama, dirlik, birlik, bereket ve bölüşmeyi simgeleyen oyun için bir araya geliyor. Oyunun hazırlanması için çalışmalar birkaç gün önceden başlıyor. İşleri nedeniyle köy dışında bulunanların da kaçırmadığı oyunda, ergenlik çağına gelmiş erkekler, toplanarak aralarında iş bölümü yapıyor. 'Pıngıdık' yapılan gence siyah keçi postu giydiriliyor, yüzü siyaha boyanıyor. 'Pıngıdık' olan gencin önünde bereketi simgeleyen çan takılı sopa bulunurken, sırtına ise uçlarında zil olan sopa bağlanıyor.
GENÇ KIZLAR OCAK BAŞINDA
Hazırlıkların ardından havanın kararmasıyla birlikte 'dirlik ateşi' yakılıyor. Genç kızlar da kırmızı eşarp takıp, kendi ekmek ocaklarını yakarak, sofranın başına geçiyor. 'Pıngıdık' ise elindeki tenekeleri çalarak, arkasından gelen gençlerle birlikte ev ev dolaşıyor. Herkesten imkanları ölçüsünde un, tuz, susam ve odun alan gençler, daha sonra teneke ve def çalarak, ateşin yakıldığı alana geliyor.
ERKEKLER NÖBET TUTUYOR
Genç kızların pişirdiği ekmekler, yetişkinler tarafından çalınmasın, diye genç erkekler de nöbet tutuyor. Yetişkinler, ekmek çalmaya kalktığında ise gençler, harekete geçiyor ve ekmek çalan yetişkini alandan çıkmadan yakalamaya çalışıyor. Bölüşmeyi de simgeleyen gelenekte, daha sonra ekmekler, köy halkına ve dışarıdan gelen konuklara ikram ediliyor. Gece yarısından sonra da artan malzeme ve ekmekler, gençler tarafından ihtiyacı olan ailelerin kapısına gizlice bırakılıyor.
'BEREKETİ TEMSİL EDİYOR'
Gökbük Mahallesi'nde oturan Ahmet Kahyaoğlu, 'pıngıdık' geleneği etkinlikleriyle ilgili olarak şunları söyledi: '30 yıldır Türk turizmine hizmet ettim. Emekli olup, kendi köyüme yerleştim. Bu etkinlik, bin yıllardır dededen toruna kalarak, bugüne gelmiş. 'Pıngıdık'ın asıl amacı; bolluk, bereket, yağmur duası, paylaşım, eşitlik, paylaşımcılıktır. Alevi inancına göre, rızalık almaktır. Gençlerimiz toplar, genç kızlarımız pişirir. Herkesin evine eşit olarak dağıtılır ve yenilir. Bu, bizde tarihsel bir kültürdür. Orta Asya'dan göçüp, gelirken getirdiğimiz bir kültürün parçasıdır. Bugün devam ediyor, yarın da torunlarımız devam ettirecektir.'
ŞAMANİZMDEN GELİYOR
Hüseyin Esin ise 'pıngıdık' etkinliğinin Orta Asya'dan beri devam eden ve Şamanizm geleneğinden gelen ritüel olduğunu belirterek, 'Pıngıdık, köyümüzde bin yıldır sönmeyen ateş olarak nesillerdir devam ediyor. 'Yağmur duası' şeklinde başlayan bu gelenek; birliği, beraberliği, bir lokma ekmeği ve umudu bölüşmek amacıyla insanların yarıyıl tatilinde bir araya gelerek kutladığı bir etkinlik' diye konuştu. (DHA)