Özellikle son yıllarda artan enflasyon ile fırlayan yakıt fiyatları, her kesimi olduğu gibi aracı olanlar için de ciddi bir sorun teşkil etmeye başladı. Vatandaşlar da bu sorunu akaryakıta göre daha ucuz olan LPG ile çözmek için araçlarına LPG sistemi entegre etmeye başladı. Bu bağlamda özellikle son yıllarda LPG'li araç sayısı da oldukça fazlalaştı.
Ancak bu noktada dikkat edilmesi gereken bir husus gözlerden kaçmaya devam ediyor. LPG'li araçların güvenlik anlamında akaryakıtlı araçlara kıyasla daha fazla risk taşıdığı herkesin malumu. Bu araçların özellikle kapalı otoparklarda yer alması yasaklanmıştı. Ancak 2020 yılında çıkan bir kararname ile LPG'li araçların gereklilikleri sağlayan AVM otoparklarına girebilmesine ruhsat tanındı. Ancak hala yasak olmasına rağmen konut tipi otoparklarda bulunan LPG’li araçlar adeta tehlike saçmaya devam ediyor.
KONTROL VE DENETİMLERDE ZAFİYET VAR
Konu ile alakalı Ekspres Gazetesi’ne konuşan Akdeniz Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Makine Mühendisleri Odası Antalya Şube Başkanı Profesör Doktor İbrahim Atmaca, LPG'li araçlar hakkında detaylı açıklamalar yaptı. "Özellikle yakıttan tasarruf edebilmek için araçlarını LPG'ye dönüştürenlerin sayısı günden güne artmaya devam ediyor" diyen Başkan İbrahim Atmaca, “LPG dönüşüm sistemlerinde uygulanan teknolojilerin günümüz itibariyle güvenli olduğunu bilmekle birlikte kullanımda güvenlik için standartlara ve kurallara sıkı sıkıya uyulması gerektiği akıldan çıkmamalıdır. Bu kapsamda da en önemli konu, bu araçların bakım ve sızdırmazlık testleri kapsamındaki periyodik kontrolleridir. LPG'li araçların gaz sızdırmazlık kontrolü 2017 yılında yönetmelikte yapılan değişiklikle araç tadilatını yapan ya da araç yakıt sistemini değiştiren firmaların inisiyatifine bırakılmıştır. Değiştirilen yönetmelikle bu araçların kontrol ve denetimlerinde zafiyet oluştuğu açıktır. LPG'li araçların eskiden olduğu gibi bağımsız kurum ve kuruluşlarca yapılacak gaz sızdırmazlık kontrolleri, halkın mal ve can güvenliğini sağlamada önemli bir rol üstlenecektir” diye konuştu.
BÜYÜK RİSK TEŞKİL EDİYOR
Kontrollerin ve denetimlerin sorunlu olduğuna vurgu yapan Başkan İbrahim Atmaca, “Hal böyleyken 2020 yılı Kasım ayında Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin Resmî Gazete’de yayınlanması ile LPG’li araçların alışveriş merkezlerinin kapalı otoparklarına girebilmesine ilişkin düzenlemeler yapılmıştır. Düzenleme ile tüm kapalı otoparkların LPG’li araçlara açıldığı gibi yanlış bir algı oluşmuştur. Halbuki mevcut şartlarda LPG’li araçların konut tipi bina altlarındaki kapalı otoparklara girişi yasak olduğu gibi, bu durum büyük bir risk teşkil etmektedir” ifadelerini kullandı.
DÜZENLEME TEHLİKELERE DAVETİYE ÇIKARIYOR
Makine Mühendisleri Odası Antalya Şube Başkanı İbrahim Atmaca, “LPG'li araçlarla ilgili en önemli konu tanklarının kullanım ömrüdür. Tanklar için üretici firmalar 10 yıl ömür biçmektedir. Bu sürenin aşımında araçlarda sıkıntı yaşanabileceği gözden kaçırılmamalıdır. Bu süreyi tamamlayan tankların değiştirilmesi gerekmektedir. Mevcutta 10 yıllık kullanım ömrünü aşan tanklarla kullanılmaya devam eden birçok araç maalesef patlama riskini de barındırmaktadır. Sanayi Bakanlığının 11 Nisan 2005 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yaptığı yetki devriyle; “LPG’ye dönüştürülen araçların son kontrolleriyle birlikte montaj tespit raporları”, MMO tarafından düzenlenmeye başlanmıştı ve bu tarihten sonra piyasa denetimi tamamen sağlanmıştı. Ancak 2012-2017 yılları arasında "Gaz Sızdırmazlık Raporu" bulunmamasının ağır kusurdan hafif kusura dönüştürülmesiyle araçlardaki güvenlik de maalesef ortadan kalktı. 2017 yılından itibaren ise Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'nın, Araçların İmal, Tadil ve Montajı Hakkında Yönetmelikte Değişiklik yapmasıyla, LPG'li ve LPG dönüşümü yeni yapılacak araçlar için araç muayenesi öncesinde gaz sızdırmazlık ve montaj raporu almak için MMO veya Türk Standartları Enstitüsü'ne (TSE) başvurulmasını ortadan kaldıran ve yakıt sistemi montaj belgesi dahil tüm işlemleri, LPG dönüşümünü gerçekleştiren yetkili firmalarca yapılmasının önünü açan düzenleme son derece tehlikeli sonuçların ortaya çıkmasına olanak tanımıştır. LPG kullanan araçlarda riski azaltmak için daha önceki benzer bir denetim mekanizması, yaşanabilecek birçok olumsuzluğun önüne geçilmesini sağlayacaktır ve hızla devreye alınmalıdır” dedi.
AVM OTOPARKLARI BİLE BİR ÇOK ŞARTI SAĞLAMAK ZORUNDA
"Alışveriş merkezi kapalı otoparkının LPG'li aracı alabilmesi için öncelikle işletmecinin gerekli belgeleri alması gerekmektedir" diyen Profesör Doktor İbrahim Atmaca, “Bunlardan ilki TSE’den alınacak hizmet yeterlilik belgesidir. Bu belgeyi alabilmek için ise Türk Standartları tarafından yayınlanan ‘Araç park yerleri için kurallar’ standardında tanımlanan ticari faaliyet amaçlı park yerleri için belirlenen şartlar sağlanmış olmalıdır. Hizmet yeterlilik belgesi yanı sıra itfaiyeden kapalı otoparkın uygun olduğuna dair görüşün de alması gereklidir. Öncelikli olarak belirtilen bu 2 belge temin edilmelidir ancak sadece bu belgeler LPG’li araçların kapalı otoparka girişi için yeterli değildir, yönetmelikte tanımlanan ve mevcut otoparklara uygulanması güç olan ilave kriterler de mevcuttur ve bunlar da sağlanmalıdır. Yönetmelik gereğince LPG’li araçlar kapalı otoparkların sadece birinci bodrum katına park edebilirler ve bu otoparkların giriş çıkışlarının diğer araç otopark giriş çıkışlarından ayrı olarak düzenlenmesi gerekmektedir ki mevcut otoparklar için bu şartın sağlanması güç görünmektedir. Yine yönetmelik gereği otopark girişinde görevli tarafından aracın tescil belgesinde LPG’li olduğu ve geçerli muayenesinin bulunduğu kontrol edilmeli ve şartları sağlayan araçlar kapalı otoparka alınmalıdır. LPG havadan ağır bir gaz olduğu için bulunduğu ortamda çöker. Bu nedenle LPG’li araçların otoparklara alınabilmesi için bu ortamların havalandırma tesisatı da belirli bir standartta olmalıdır. Bu havalandırma sistemi en alt noktadaki gazı hızlı bir şekilde, birikme yapmadan tahliye etmelidir. Yönetmelikte de havalandırma tesisatının yer seviyesinde biriken gazın algılanacak nitelikte ve bu gazı süpürebilecek kapasitelerde olması gerektiği vurgulanmaktadır. Yönetmelik, bu otoparkların havalandırma ve elektrik tesisatının kıvılcım güvenlikli olması gerektiğini de belirtmektedir” dedi.
KONUT TİPİ OTOPARKLAR LPG’Lİ ARAÇLAR İÇİN YASAK
“Konut tipi bina altlarında yer alan kapalı otoparkların yönetmelik ile alışveriş merkezi kapalı otoparkları için verilen fiziki ve operasyonel şartları sağlamasının imkânsız olduğu açıktır” diyerek tehlikeye dikkat çeken Başkan İbrahim Atmaca, sözlerini şu ifadelerle sonlandırdı: “Bu şartlar sağlansa bile mevcut yönetmelikler zaten parka izin vermemektedir. Bu nedenle halihazırda LPG’li araç girişinin yasak olduğu bu hacimlere LPG’li araçlar kesinlikle park edilmemelidir. Bütün bunlarla birlikte alışveriş merkezi kapalı otoparkları için bile sadece otopark ve işletmecisinin şartları sağlamasının yeterli olmayacağı, yönetmelikle belirlenen şartların yanı sıra LPG’li araçların periyodik bakımlarının bir takip sistemine bağlanması ve sızdırmazlık testi kapsamındaki periyodik kontrollerinin eskiden olduğu gibi akredite kurum veya kuruluşlarca yapılmasını sağlayacak düzenlemelerin tekrar devreye alınması ile güvenli park koşullarının sağlanabileceği açıktır.”
