Gazeteden komşum İdris Özyol ve İzmir’de gazetecilik yaptığım yıllardan bu yana dostum Datça’lı gazeteci/yazar Sedat Kaya’nın mitolojik, arkeolojik yazılarının takipçisiyim. İkisi de bu konuda kalem erbabıdır. Mitolojiyi severim, kitaplığımda Mitoloji Sözlüğü var, kalınca bir şey. Canım sıkıldığınca açarım o sözcüğü okurum. Bugün size günümüzle çok ilgili bir deyimden söz edeceğim; Çizmeyi Aşmak.

Latince ifadesi “Ne supra crepidam” olan deyim ve hikâyesi oldukça ilginç.

Lavinia Dergisi’nden alıntıladım.

“Çizmeyi Aşmak deyimi Yunan ressam Apelles’e ithaf edilir.

Apelles tablolarını sergilemek için bir sergi açar.

Serginin ziyaretçilerini uzaktan uzağa izlemeye koyulur.

Ziyaretçiler arasındaki ayakkabıcı, ressamın bir tablodaki “çizme” çiziminde yaptığı hatayı fark eder ve Apelles’e hatasını düzeltmesini önerir.

Ressam karşısında ayakkabıcı olduğundan eleştiriyi kabul eder ve alçakgönüllülükle düzeltir. Ancak ayakkabıcının ressamın tavırlarıyla egosu şişer.

Bu başarısından güç alarak diğer tablolara yorum yapmaya başlar.

Bu defa bacakları, pantolonu ve diğer detayları ele alır.

Öfkelenen Apelles ayakkabıcının yanına gelir ve ona:

‘Efendi, haddini bil, çizmeyi aşma!’ der.

Aslında bu uyarı değil; cehaletin cesaretine atılmış soğuk bir tokattır.

Her konuda fikri olanlara söylenebilecek zamansız bir cevaptır.

Bugüne gelinirse, bu uyarı her zamankinden daha anlamlıdır.

İnsanoğlu kendi sınırlarını unutmuş durumdadır.

Her detaya müdahil olmaya çalışanlar vardır.

Sosyal medyada kulaktan dolma bilgiler yayılmaktadır.

Satır başlıkları fütursuzcadır.

Sanat bilmeyen sanata, şiir okumayan şiire, okumayan yazana karışmaktadır.

Birbirlerini hiç tanımayan bireyler dahi diğerlerinin kiminle mutlu olabileceklerini tartışmaktadır.

Yapıcı eleştiri ve densizlik arasındaki çizgi günbegün aşılmaktadır.

Oysa bilinmeyen bir konuda susmak zayıflık değil, bilginin değerine verilen saygıdır.

İki kelime öğrenenin filozof olmadığı gibi, hakem, eleştirmen, encümen sayılmamalıdır.

Çizmeyi aşanların, sandaletin dahi nasıl yapıldığı hakkında fikirleri bulunmamaktadır.

Söz söylemeden iyice durup düşünmek lazımdır.

Tablo şahane veyahut değil! Bu tabloya yorum yapmaya gerçekten kimin hakkı vardır? Amaç, konuşmak için konuşmak mıdır? Şaşırtıcıdır!

Her söz değer katmaz, bazı sözler sadece havada yankılanır.

Ters tepkiyle karşılaşır.

Ve unutulmasın ki; haddini bilmeyi öğrenmeyen insana tahammüle ne Apelles’in sabrı yeter ne de hayatın!”

Çizmeyi aşmamaya dikkat edelim lütfen!