KIDEM tazminatı, işçinin çalışma süresi ve haklı sebeplerle iş akdini feshetmesi durumunda ödenen bir tazminat türü. Çalışanların, işe başladıkları tarihten itibaren 1 yılını doldurmaları durumunda kıdem tazminatı hakkı doğar. Ancak, istifa eden işçiler kıdem tazminatından yararlanamaz. Kıdem tazminatının ödenmemesi durumunda ise işçiler zorunlu arabuluculuk sürecine başvurmak zorunda. Bu süreçte hukuki destek almak ise büyük önem taşıyor.
KIDEM TAZMİNATINA HAK KAZANMA ŞARTLARI
Avukat Selim Tunç, kıdem tazminatına hak kazanabilmek için işçinin işe başlama tarihinden itibaren 1 yılını doldurması gerektiğini belirtiyor. Ayrıca işçinin iş akdini haklı bir sebeple feshetmesi gerektiğine dikkat çekiyor. İstifa eden işçilerin kıdem tazminatına hak kazanamayacağını vurgulayan Tunç, kıdem tazminatına hak kazandıran sebepleri ise şu şekilde sıralıyor:
*Sağlık Sebepleri: İşçinin sağlığına zarar veren çalışma koşulları, iş sözleşmesinin feshedilmesine ve kıdem tazminatı hakkı doğmasına neden olabilir. Örneğin, işyerinde sağlık kurallarına uyulmadığında, işçi rapor alarak iş sözleşmesini feshedebilir.
*Ahlak ve İyi Niyet Kurallarına Uymayan Durumlar: İşverenin işçiye veya ailesine yönelik hakaret, mobbing gibi davranışları, kıdem tazminatı hakkı doğurur.
*Askerlik: Askerlik nedeniyle işten ayrılan işçilerin kıdem tazminatına hak kazanacağı, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 120. maddesinde belirtilmektedir.
*Emeklilik: Emeklilik nedeniyle iş akdini sonlandıran işçiler de kıdem tazminatı alabilir. Ancak emeklilik için belirli şartların yerine getirilmesi gerekmektedir. 08.09.1999 öncesi işe başlayanlar için 15 yıl sigortalılık ve 3600 prim günü koşulu aranırken 08.09.1999 sonrası için 25 yıl sigortalılık ve 4500 prim günü veya 7000 prim günü gereklidir.
*Kadın İşçinin Evlenmesi: Kadın işçiler evlenmeleri nedeniyle iş akdini feshederse 1 yıl içinde kıdem tazminatına hak kazanabilir. Erkek işçiler için bu hak geçerli değil.
*İş Koşullarında Esaslı Değişiklik: Çalışma koşullarındaki önemli değişiklikler, işçinin kıdem tazminatı alarak iş akdini feshetmesine sebep olabilir.
*İşçilik Alacaklarının Ödenmemesi veya Eksik Ödenmesi: Ücretin, fazla mesai alacağının veya diğer işçilik haklarının ödenmemesi durumunda işçi, iş sözleşmesini feshedip kıdem tazminatı talep edebilir.
KIDEM TAZMİNATININ HESAPLANMASI
Kıdem tazminatının işçinin çalıştığı her yıl için aldığı bir aylık maaş üzerinden hesaplandığını dile getiren Avukat Tunç, “Kıdem tazminatının doğru şekilde alınabilmesi için işçinin, iş akdini feshetmeden önce hukuki destek alması gerekmektedir” dedi.
BAŞKA ALACAKLAR DA TALEP EDİLEBİLİR
Avukat Tunç, işçilerin kıdem tazminatının yanı sıra başka işçilik alacaklarını da talep edebileceğini belirtiyor. Bu alacakların tespit edilmesi için hukuki destek alınması gerektiğini vurgulayan Tunç, işçilerin haklarını ararken bir avukattan yardım almalarını öneriyor.
KIDEM TAZMİNATI ÖDENMEZSE NE YAPILIR?
Avukat Tunç, arabuluculuk ile ilgili ise şu ifadelere yer verdi: “Kıdem tazminatına hak kazanan ancak ödeme alamayan işçiler için zorunlu arabuluculuk süreci devreye girer. İşçiler, dava yoluna gitmeden önce arabulucu eşliğinde işverenle müzakere ederek çözüm arayabilir. Bu süreç, işçilerin kıdem tazminatlarını alma yolunda önemli bir adım. Kıdem tazminatı hakkı konusunda işçilerin bilgi sahibi olmaları ve hak kaybı yaşamamaları adına iş sözleşmelerini feshetmeden önce hukuki destek almaları gerekiyor.”