Lenfödem, lenf sıvısının yeterince dolaşamaması sonucu dokularda birikmesiyle meydana geldiğini söyleyen Dr. Gümüş, “Bu durum genellikle kol veya bacaklarda şişlik ile kendini gösterir. Ancak lenfödem sadece fiziksel bir sorun değil, aynı zamanda psikososyal yaşamı da etkileyen bir süreçtir” ifadelerini kullandı.
LENFÖDEMİN NEDENLERİ VE BELİRTİLERİ
Lenfödemin, lenfatik sistemin düzgün çalışmaması sonucu ortaya çıktığını anlatan Dr. Gümüş şu ifadelere yer verdi, “Bu durum genellikle cerrahi operasyonlar, kanser tedavileri (özellikle radyoterapi), enfeksiyonlar veya travmalar sonrasında gelişebiliyor. Lenfödemin belirtileri ise zamanla kademeli olarak ortaya çıkabiliyor.Kol, bacak veya vücudun diğer bölgelerinde belirgin şişlikler, etkilenen bölgelerde ağırlık hissi, gerginlik ve ağrı, ciltte sertleşme, kalınlaşma ve renk değişiklikleri, şişlik ve sertlik nedeniyle eklem hareketlerinde azalma, küçük kesikler veya yaralar bile enfeksiyon riskini artırabilir.”
LENFÖDEM TANISI VE SINIFLANDIRILMASI
Lenfödem tanısının, hastanın öyküsü, fizik muayene ve bazı özel görüntüleme yöntemleriyle konulabileceğini belirten Dr. Gümüş, tanı sürecinde kullanılan yöntemler hakkında şu bilgileri verdi: “Klinik Değerlendirme, Çevre Ölçümü, Lemosintigrafi, Ultrasonografi, Manyetik Rezonans, Görüntüleme (MR) gibi yöntemler kullanılmaktadır. Lenfödem, iki ana gruba ayrılmaktadır. Primer Lenfödem doğuştan gelen veya genetik nedenlerle gelişen lenfödem ve Sekonder Lenfödem sonradan gelişen lenfödem, en sık sebepleri arasında cerrahi girişimler, kanser tedavileri, enfeksiyonlar ve travmalar yer alır.”
TEDAVİ YÖNTEMLERİ
Lenfödemin kesin bir tedavisi olmamakla birlikte, semptomların kontrol altına alınması ve ilerlemesinin önlenmesi için çeşitli tedavi yöntemlerinin uygulandığını söyleyen Dr. Gümüş, tedavi seçeneklerine değinerek şunları söyledi:
“*Kompleks Boşaltıcı Fizyoterapi (KBF): Manuel lenf drenajı, kompresyon bandajları, egzersiz ve cilt bakımını içeren çok yönlü bir tedavi yaklaşımı
*Kompresyon Terapisi: Lenf akışını düzenlemek için bandajlar veya özel medikal giysiler kullanımı
*Egzersiz: Hafif dirençli egzersizlerle kas pompasının aktive edilmesi
*Medikal ve Cerrahi Yöntemler: İleri vakalarda liposuction veya lenf damar nakli gibi cerrahi müdahaleler”
LENFÖDEMİ YÖNETMEK İÇİN ALINACAK ÖNLEMLER
Lenfödemin kötüleşmesini önlemek ve yönetmek adına alınacak önlemler hakkında da bilgi veren Dr. Gümüş, “Cildin temiz ve nemli tutulması, küçük kesiklerden kaçınılmalı. Doktor önerisiyle uygun basınçlı çorap veya kolluk kullanılmalı. Hafif egzersizlerle lenf akışının desteklenmesi gerekmektedir. Sıcak banyolar, saunalar ve güneş yanıklarından kaçınılmalı. Fazla kilodan kaçınılmalı ve sağlıklı beslenmeye özen gösterilmeli. Yaralanmalardan korunulmalı ve enfeksiyon belirtileri görüldüğünde hemen doktora başvurulmalıdır.
LENFÖDEM GÜNÜ'NÜN ÖNEMİ
6 Mart'ın ‘Dünya Lenfödem Günü’ olarak kabul edildiğini ve bu özel günün 2016 yılında ABD Senatosu tarafından resmi olarak tanındığını hatırlatan Dr. Gümüş, “Bu gün lenfödem hastalarına yönelik farkındalık yaratmayı amaçlamaktadır. Lenfödem Günü'nde, hastalıkla yaşayan bireylerin hakları savunulmakta, erken teşhis ve tedavi seçenekleri hakkında toplumda bilinçlendirme çalışmaları yapılmaktadır. Lenfödem sadece şişlikten ibaret değildir, enfeksiyonlar ve hareket kısıtlılığına yol açabilir. Bu yüzden farkındalık yaratmak, erken teşhisi teşvik etmek ve doğru yönlendirmeler yapmak son derece önemlidir. Erken müdahale, yaşam kalitesini yükseltir” dedi.
