Tarım alanlarında zararlılarla kimyasal ve biyolojik olmak üzere iki şekilde mücadele ediliyor. Son yıllarda kimyasal mücadele yönteminin artan maliyetleri nedeniyle üretici bu yöntemden uzaklaşıp biyolojik mücadeleye yöneldi. Hem zamandan hem iş gücünden sağlanan tasarruf nedeniyle çiftçiye büyük katkı sunan biyolojik mücadele, Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından da çeşitli teşviklerle destekleniyor. Biyolojik mücadelede de farklı türler kullanılıyor. Her zararlının doğada var olan doğal avcısı üzerinden gerçekleştirilen bu mücadele yönteminde kimyasal kullanılmaması dolayısıyla hem doğa zarar görmüyor hem de tüketici daha sağlıklı ürüne ulaşıyor.
Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü (BATEM) laboratuarlarında, Antalya'da üretim alanlarındaki zararlılara karşı mücadelede kullanılan avcıların bir kısmı üretiliyor. Türkiye'de kamu imkanlarıyla avcı böcek üretim tesisi yalnızca BATEM'de bulunuyor. Özellikle nar, turunçgiller ve muz ağaçlarına ve meyvelere zarar veren unlu bit zararlısının doğal avcısı üzerine çalışan BATEM mühendisleri, üreticiden olumlu geri dönüşler alıyor.
Unlu bit zararlısına karşı uğur böceği ailesinden olan 'Cryptolaemus montrouzieri' böceği avcı olarak kullanılıyor. Unlu bit zararlısının doğal düşmanı olan bu böcek için önce BATEM laboratuvarlarında patatesler nemli ortamlarda küflendiriliyor. Patates üzerinde beyaz tabaka oluşturan unlu bit zararlısı, zamanla patatesi yiyerek çoğalıyor. Avcı böceğin olduğu bir başka laboratuvara alınan bu patateslerin üzerindeki unlu bit zararlısıyla mücadele için Cryptolaemus montrouzieri böcekleri salınıyor. Kısa sürede önce larva oluşturan, bir taraftan da unlu bit zararlısına saldırıp onları yiyerek etkisiz hale getiren avcılar çoğalıyor. Bu böcekler her gün sabah ve akşam saatlerinde olmak üzere mühendisler tarafından toplanıp tek tek paketleniyor.
Paketlenen avcı böcekler, üreticiler tarafından BATEM'den satın alınarak bahçelere götürülüyor. Her bir ağaç için ortalama 10 avcı böcek, unlu bit zararlısından hem ağacı hem meyvesini koruyor. Bu alanlarda kimyasal da kullanılmadığı için diğer faydalı böceklerin sayısında da artış yakalanıyor. Unlu bit zararlısına karşı önlem alınmadığı durumlarda 1 dekarlık alanı 2 ayda tamamen sarıp hem bitkinin ölümüne hem de meyve verimine büyük zarar veriyor.
51 GÜNDE 30 BİN UNLU BİT ZARARLISINI ÖLDÜRÜYOR
BATEM faydalı böcek üretim sorumlusu ziraat yüksek mühendisi Musa Kırışık, faydalı böcek üretmek için öncelikle zararlıyı ürettiklerini belirtti. Avcı böceklerin iki tür halinde üretildiğini belirten Kırışık, bir türün direkt unlu bit zararlısına saldırıp yediğini, diğerinin ise unlu bit zararlısına bıraktığı yumurtaları sayesinde mücadele ettiğini söyledi. Avcı böceklerin sahil bölgesinde çok geniş alanda etkili olduğunu belirten Kırışık, şöyle konuştu:
“Antalya BATEM'de üretilen böceklerimiz, 1200 kilometrelik sahil bandında zararlıyla mücadele ediyor. İzmir, Muğla, Antalya, Mersin, Adana ve Hatay'da salımları gerçekleştiriliyor. Turunçgiller ve nar alanlarındaki üreticiler bu böceklerden çok memnun. Bir avcı böcek 51 günde salındığı bahçede 30 bin unlu bit zararlısı ile besleniyor. Diğer avcı türümüz ise 2 bin 100 unlu bite parazitleme işlemi yapıyor."
Üretici biyolojik mücadele ile üretim yaptığı takdirde hasat zamanı Tarım ve Orman Bakanlığı'ndan zirai mücadelede yaptığı harcamanın yarısını teşvik olarak geri alabiliyor.
