SON 2 yılda Antalya'da artan kira fiyatları vatandaşların kiralık daire bulmasını zorlaştırıyor. Antalya Emlakçılar Odası Başkanı Eşref Sağlam, okulların özellikle yüz yüze eğitime başlamasından dolayı öğrencilerin yoğun yaşadığı bölgelerde kiraların adeta cep yaktığını belirtti. Tüketiciler Birliği Başkanı Neşet Gündüz ise 'Kira fiyatı 2 bin 700 lira olan bir ev, bir ay içinde zamlanarak neredeyse 3 bin 500 liraya yükseldi. İstanbul, Ankara, İzmir ve Antalya ortalamasına baktığımız zaman artış enflasyonun çok üzerinde' dedi. Yüz yüze eğitimin başlayacak olması ve öğrencilerin okuduğu şehirlere gelmesiyle kira fiyatlarının daha da arttığını belirten Emlakçılar Odası Başkanı Sağlam, 'Geçen yıl hükümet faiz oranlarını 0.65'e çektik deyince, daire fiyatları aldı başını gitti. Halbuki insanlar bu oranlarda kredi çekemediler. Kendileri de bunu araştırmadı. Vatandaşlar konut kredisini öğrenmeden ev aldılar. Ama krediyi 0.65'ten çekemediler. Bu krediler bir yıl ertelenecekti, bunun ise süresi doldu. İnsanlar şimdi ödeme yapamadıkları için kendileri kiraya çıkıp evleri de satılığa çıkarıyorlar. Bundan dolayı kira sıkıntısı var' açıklamasında bulundu. CİMER'E ŞİKAYET EDİN 'İki yıldır yüz yüze eğitim yapılamıyordu. Şimdi eğitim başlayacak. Öğrenciler apartlara akın etti' diyen Sağlam, 'Gülveren, Kültür, Ahatlı gibi mahallelerde iki üç yıldır boş olan apartlar nasıl olsa tutulacak denilip fiyatları arttı. Bu sadece bizim sektörle alakalı. Sadece apartlar değil oteller de böyle. Artık her şeyin fiyatı çok pahalı. Bu artışlara yapılacak tek şey eğer ev sahibi evlerine yüksek zamlar yapıyorsa, CİMER'e şikayet etmek. Başka da çözümü yok' şeklinde aktardı. KİRALARDA OLAĞANÜSTÜ BİR ARTIŞ VAR Kira fiyatı 2 bin 700 lira olan bir evin bir ay içinde zamlanarak neredeyse 3 bin 500 liraya yükseldiğini söyleyen Tüketiciler Birliği Başkanı Neşet Gündüz ise 'Türkiye'de fiyatlar semtten semte değişiyor. İstanbul, Ankara, İzmir ve Antalya ortalamasına baktığımız zaman ise artış enflasyonun çok üzerinde. Yıllık artış yüzde 30'larda. Enflasyonun iki katı neredeyse. Yargıtay içtihatlarıyla kanundaki bu boşluk doldurulmuş ve senelik kira artışlarının TÜFE'nin 12 aylık ortalamalara göre hesaplanacağı ifade edilmişti. Fakat kira fiyatlarındaki yükselişleri gözlemlediğimizde belirlenen orana göre çok fazla artış gerçekleştiği anlaşılıyor. Üstelik bu zam kira ilanlarına bakıldığında aydan aya da ortaya konulabiliyor. Örneğin 2 bin 700 liraya kiraya verilen bir evin fiyatı bir sonraki ay eğer kiralanmamışsa 3 bin 500 lira olarak güncellenebiliyor. Artıştaki temel neden arz-talep dengesizliği. Kiralık arzı yeterince yok. Talepte ciddi bir artış oldu. Arzın olmaması nedeni ise inşaat sektöründe büyük bir şok yaşandı. Muazzam bir konut birikmişti, onlar bitti. Yeni şeylere girişilmedi. Faizler de yüksek. Konut arzında problem var' bilgisini aktardı. MAKAS AÇILIYOR 'Ev sahibi fazla kira alabilmek için kiracıyı çıkarmaya çalışıyor. Çünkü kira artışıyla yeni kiraya verilen yerler arasında büyük fark oluştu' diyen Gündüz, 'Piyasadaki kira rayici ile mevcut kiracının ödediği kira arasında ciddi fark oluştu. Bunu gören ev sahibi 'Çok ucuza oturuyorsun' diyor hukuken Yargıtay'ın koyduğu kuralın üzerinde zam yapamaz. Öyle olunca da kiracıyı çıkarmaya çalışıyor ve yeni bir kiracıya istediği fiyattan vermek istiyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Temmuz ayı itibarıyla, on iki aylık ortalamalara göre tüketici fiyatlarında yüzde 15,15 artış gerçekleşti. Buna göre mal sahipleri kiracısına yasal olarak en fazla yüzde 15,15 oranında zam yapabilecek' dedi. KİRA ZAM ORANI İÇİN 5 YIL KRİTERİ Konut değerindeki yükselişi gerekçe göstererek kiraya zam yapmak isteyen ev sahibinin, kiralamanın üzerinden 5 yıl geçmeden ve mahkeme yoluna gitmeden Tüketici Fiyat Endeksi'nin (TÜFE) 12 aylık ortalamaları üzerinde artış yapma hakkının bulunmadığını söyleyen Gündüz, 'Kiraya veren ve kiracı arasındaki ilişkiler Borçlar Kanunu ile düzenlenirken, hükümler genel olarak kiracıyı koruyor. Buna göre, eğer bir kira sözleşmesi 10 yıldan uzun süredir devam ediyorsa, kiraya veren 10 yıllık süre sonunda, bu süreyi izleyen her uzama yılının bitiminden 3 ay önce bildirimde bulunmak koşuluyla herhangi bir sebep vermeden sözleşmeye son verebiliyor. Konut değerinin yıllar içinde metro, üniversite gibi yatırımlar nedeniyle artabilir. Ev sahibi dava açarsa, kira, TÜFE artış oranı, kiralananın durumu ve emsal kira bedellerine göre hakkaniyete uygun şekilde belirlenebilir. O bölge çok geliştiyse hakim hakkaniyete uygun şekilde TÜFE üzerinde artış yapabiliyor ancak bu 5 yılda bir istenebilir. Söz konusu davalar sulh hukuk mahkemelerinde görülüyor' diye konuştu. Kiralardaki artışın gelirdeki yükselişle doğru orantılı olmaması nedeniyle tüketicilerin zorluk yaşadığını da söyleyen Gündüz, 'Bu nedenle mecburen söz konusu bedeller kabul ediliyor. Bölgelere ve semte göre değişmekle birlikte kira bedellerinde yüzde 15 ile yüzde 35 arasında artış var' dedi. ÖZEL/Dİlan ERAY