KÜLTÜR - SANAT

Antalya’nın en eski hali: Teke Sancağı

Teke Sancağı, Anadolu'nun kollarında yüzyıllar boyunca kök salmış bir tarihi mirası temsil ediyor. Selçuklu'dan Osmanlı'ya uzanan uzun bir geçmişiyle, Antalya'nın merkeziyle birlikte çevre ilçelerini kapsayan bu bölge, göç yollarının kesiştiği, kültürel çeşitliliğin zenginleştirdiği bir coğrafya. Teke Sancağı'nın hikayesi, Akdeniz’in ve Antalya’nın tarihi dokusunun önemli bir parçası

Selçuklu İmparatorluğu'nun zaferleriyle Anadolu'nun iç kısımlarına ilerleyen Türkler, Teke Sancağı'nın topraklarına yerleşerek bu bölgeyi zengin bir kültürel dokunun merkezi haline getirdiler. 1071'de Malazgirt Muharebesi ve 1117'de Miryokefalon Muharebesi'nde Bizans İmparatorluğu'nu yenilgiye uğratan Selçuklular, Anadolu'nun çeşitli bölgelerine yerleştirme politikasıyla Oğuz boylarını bu topraklara çektiler. Bu dönemde özellikle Antalya ve çevresi, Türkmenlerin göç yollarından biri haline geldi.

SELÇUKLU DÖNEMİ VE HAMİTOĞULLARI BEYLİĞİ

Selçuklu Sultanı III. Kılıç Arslan, 1203'te bölgeyi ele geçirerek buraya yerleşen Türkmenleri Eğirdir, Borlu, Yalvaç ve Antalya çevresine yerleştirdi. Bu yerleşimler, Hamid Bey'in liderliğindeki Türkmen kabileleri tarafından gerçekleştirildi. Daha sonraları, torunu Dündar Bey'in önderliğinde Hamitoğulları Beyliği kuruldu. Bu dönem, bölgenin Türk egemenliğine geçişinde önemli bir aşamaydı.

OSMANLI EGEMENLİĞİ

13. yüzyılın sonlarına doğru Moğol istilasıyla zayıflayan Selçuklu İmparatorluğu'nun etkisi altında, Hamitoğulları Beyliği bölgede güç kazandı. Ancak Osmanlı Sultanı II. Murad döneminde, Antalya Valisi Firuz Bey'in oğlu Hamza Bey'in önderliğinde gerçekleşen bir olay, Teke Sancağı'nın Osmanlı egemenliğine geçişini hızlandırdı. Hamza Bey, Emir Mübârizü’d-Dîn Mehmed Bey'in oğlu Osman Çelebi'yi öldürerek bölgenin Osmanlı hakimiyetine girmesini sağladı. Bu tarihten itibaren Teke Sancağı, Osmanlı Devleti'nin bir vilayeti olarak yapılandırıldı.

İSYANLAR

Teke Sancağı, Osmanlı döneminde çeşitli isyanlar ve olaylarla karşılaştı. 1510-1511 yıllarında Şahkulu İsyanı'nda zarar gördü. Ayrıca 1659'da Antalya mutasarrıfı Mustafa Paşa'nın başlattığı bir isyan da bölgeyi sarstı. Ancak halkın sadakati ve devlete olan bağlılığı sayesinde isyanlar bastırıldı ve bölge Osmanlı yönetimi altında istikrarlı bir şekilde ilerledi.

MODERN DÖNEM

19. yüzyıla kadar Anadolu ve Karaman eyaletlerine bağlı olarak yönetilen Teke Sancağı, 1842'de Karaman Eyaleti'ne bağlandı. Ancak 23 Temmuz 1914'te çıkarılan bir kanunla Teke Sancağı, bağımsız bir yönetim birimi haline geldi. Bu dönemde, Antalya'nın merkeziyle birlikte çevre ilçeleri de içine alan geniş bir coğrafyada önemli bir siyasi ve ekonomik rol oynadı.

Teke Sancağı, tarih boyunca çeşitli medeniyetlere ev sahipliği yaptı ve zengin bir kültürel mirasa sahip oldu. Bugün, Antalya'nın modern ilçeleri bu zengin mirası günümüze taşıyor, böylece Teke'nin tarihi önemi ve etkisi halen hissediliyor.