Uzman Klinik Psikolog Fundem Ece Kaykaç
Horn etkisi, bireyin sahip olduğu bir tane olumsuz özellikten yola çıkarak, diğer özellikleri hakkında da olumsuz çıkarımlar yapmaktır. Yani özet olarak bireyin bir kötü özelliğini merkeze alıp, ona gerçek olmayan olumsuz düşünceler üretmektir. Örneğin; tembel bir insanın aynı zamanda yalancı, saygısız gibi olumsuz özelliklerle de anılmasıdır. İş yerinde çalışanın belirli bir alandaki bir başarısızlığını, genele mal etmek ve başka olumsuz özellikler yüklemektir.
Örneğin iş görüşmesine giden iki insan düşünecek olursak; birini iyi giyinmiş vaktinden önce gelmiş, diğerini ise görünümüne çok özen göstermeyen ütüsüz kırışmış kıyafetleri ve dağınık saçlı şekilde görüşmeye vaktinden çok sonra gelen birisi olarak ele alalım. Görüşmeyi yapacak insan iyi giyinmiş ve vaktinde gelmiş adaya, aynı zamanda çalışkan, verilen işleri zamanında ve özveriyle yapacağını düşünerek olumlu atıflarda bulunabilir biz buna halo etkisi demekteyiz. Fakat görüşmeye geç kalan, kötü görünümlü aday için ise, işini iyi yapamayacağı bu iş için yeterli olmadığı zaten beceriksiz tembel olduğu gibi otomatik olumsuz atıflarda bulunur bu da horn etkisinin bir diğer örneğini gösterir. Okuldaki öğrencilerden örnek verecek olursak bir öğretmen teneffüste tanımadığı bir öğrenciyi yaramazlık yaparken ya da okuldan kaçarken gördüğünde onunla ilgili olarak derslerinin de kötü olduğu kanısına varabilir.
Milyoner isimli 2008 Britanya yapımı akademi ödülü alan bir filmden örnek verecek olursam başroldeki Jamal Malik Mumbai'nin gecekondu mahallelerinden birinde yaşayan 18 yaşında bir yetimdir. Hindistan'da katıldığı bir bilgi yarışmasında 20 milyon rupe kazanmasına sadece bir adım kala şov o gecelik bitmiştir. Şovun o gecelik bitmesinin ardından Jamal, eğitimsiz olan birinin bu kadar büyük bir başarıyı ancak hile yoluyla gösterebileceğinden şüphelenip tutuklanır. Yani, olumsuz bir özellikten yola çıkarak olumsuz atıflarda bulunuyorsak buna Horn etkisi deriz.
