Turizmde ne zaman sıkıntı yaşansa bunun bedelini ilk önce çalışanlar ödüyor.
Zora düşen otelci, acenteci, restoran işletmecisi gibi iş yerleri en büyük gider kalemini oluşturan çalışanlardan tasarrufa başlıyor.
Rusya krizi baş gösterdiğinde oteller ve acenteler çalışan sayısını oldukça azalttı.
Rusya krizi bitti, Avrupa krizi baş gösterdi. Buna rağmen turist sayısı 2016 yılına göre yaklaşık yüzde 50 oranında arttı.
Ama işletmeler yeni eleman almak yerine mevcut elemanları daha çok çalıştırarak bu işe çözüm buldular.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı yayınladığı yönetmelikle buna çanak tuttu.
Bakanlığın yayınladığı yönetmeliğe göre, turizm, özel güvenlik ve sağlık hizmeti yürütülen işlerde ve bu işlerin yürütüldüğü iş yerlerinde faaliyet gösteren alt işveren tarafından yürütülen işlerde posta sayısı 24 saatte iki posta olacak şekilde yapılabilecek.
Yani 3 vardiya halinde çalışan turizm personeli artık iki vardiya halinde çalışacak.
İki vardiya demek daha az çalışan daha az ücret ödemek demek.
Az ve sezonluk ücret alan turizm çalışanı adeta açlığa mahkûm ediliyor.
Turizm sektöründe çalışanların yüzde 70’inden fazlası bir yıl içinde 5 ile 8 ay arasında çalışabiliyor.
Çalışanların yüzde 90’ı ise asgari ücret alıyor.
Şimdi bu yeni düzenleme ile 8 saat çalışan turizm çalışanı 12 saat çalışabilecek.
Mutlaka bunun karşılığında da mesai alacaktır.
Ancak Türkiye’de mesai ücretlerinin ne kadar düşük, göstermelik olduğunu söylemeye gerek yok.
Bu düzenleme zaten sektörden hızla uzaklaşan turizm personelinin daha da hızla uzaklaşmasını sağlayacak.
Turizm sektörü için bana göre en büyük tehlike kalifiye turizm çalışanının kalmamasıdır.
Bu ücret politikası ve bu uygulamalarla turizm çalışanını sektörde tutmak olanaksız olacaktır.
Krizler mutlaka son bulur. Turist yeniden eskisi gibi gelmeye devam edecektir.
Ama kaybedilen kalifiye turizm elemanı geri dönmeyecektir. Çünkü onlar şimdiden çalışma hayatlarını başka sektörlerde düzenlemeye başladı.
Sektörde kimle görüşsem en büyük tehlikenin kalifiye eleman sıkıntısı olduğunu söylüyor. Söyleniyor ama personeline sahip çıkan yok.
Bir an önce sektör ve bakanlık el ele vererek turizm sektöründe çalışanlarına 12 ay çalışma olanağı ve çalışma garantisi sağlamalı.
Aksi takdirde turistler geldiğinde onlara hizmet edecek kalifiye eleman bulunamayacak.
Unutulmamalıdır ki turizm hizmet sektörüdür. Hizmeti ise insan yapar.
Ama turiste kaliteli hizmeti ancak eğitimli eleman verebilir.
Turizmde eğitim görenlerin yüzde 50’den fazlası okul biter bitmez başka sektörlere kayıyor.
Otellerde var olan eğitimli personel ise bir bir sektörden kaçıyor.
Kalifiye hizmet veremeyen otelin uzun süre ayakta kalma şansı yok.
Bu soruna bir an önce çözüm bulunmalı.
Çözüm bulunamayacaksa boşuna yeni oteller yapılmasın…