Pandemi patladığında kamu bankaları, esnaf ve küçük işletmelere işleriyle ilgili nakit ihtiyaçları için, Esnafa Destek Kredisi adı altında kampanyalar düzenleyip krediler vermişti ya. Esnafa özel 'Halden Anlayan' krediler. Ödemesi 6 ay ertelenen kredi borçlarının vadesi geldi çattı. Da, halen ayakta kalma mücadelesi veren küçük esnaf, Eylül vadeli borçlarını ödeyemiyor. Pandemi döneminde iş yapamayan esnafın hesabı da kitabı da tutmadı. Kredi feryadında olan esnaf, borçlarının yıl sonuna kadar ertelenmesini istiyor.
***
Kendileri küçük esnaf ama borçları boylarını aştı. Aslında küçük büyük esnafın derdi aynı. Ayakta kalma mücadelesi veren esnaf yarını değil, günün sonunu düşünür halde. Covid-19'dan esnaf ve sanatkarların kredi borçları Temmuz ayında 3 ay daha ertelenmişti. Ancak zaman hızla geçip gitti ve de Eylül vadeli borçların ödeme tarihi geldi çattı. İyi de küçük büyük esnafın hali ortada. Salgın döneminde iş yapamadı esnaf. B planı devreye girer ve de esnafın mevcut borçları yıl sonuna kadar ertelenir. Zaten talep de bu. Ne diyor esnaf 'Ya kepengi kapatıp piyasadan çekileceğiz ya da devlet bize destek sağlayacak'
***
Yıl sonu dediğin nedir ki; şunun şurasında parmak hesabı üç buçuk ay gibi bir süre. Bu sürenin bile esnafın derdine çare olmayacağını söyleyen uzmanlar, esnafın üç ay sonra yeniden sıkıntıya düşeceğini söylüyor. Ve 'salgın nedeniyle aylardır iş yapamayan esnafın, gelinen dönemde bile işleri açılmadı. Sattığı ürün tezgahta bekliyor. Esnaf siftah yapmadan dükkan kapatırken, çeklerin günü de geldi geliyor' diyor.
***
Salgın, pek çok sektörde kepenklerin kapanmasına neden olurken, 'küçük ve orta işletmeleri vurmaya devam ediyor, büyük firmalar ise bankalarla yaptıkları işbirliği ile piyasaları domino etmeye devam ediyor. Ekonominin uzmanları önümüzde zor bir sürecin olduğuna dikkat çekiyor. Ve üretici fiyatlarındaki maliyet yükselişinin önünün ivedilikle alınmasını istiyor.
***
Araştırmaya gerek yok, yaşadığınız çevreye baktığınızda özellikle hizmet sektöründe olan işletmelerin kapısında 'devren kiralık' yazısını okuyorsunuz. Bu durum, son aylarda artış gösterdi. Atatürk ve Işıklar caddesinde dolaşırken, pek çok işyerinin içinin boşaldığını ve kapısına kilit vurulduğunu görüyoruz. Kepenk indiren esnaf sayısı artmış. Ve krize teslim olan esnaf beyaz bayrağı çekmiş, işsizler skalasına dahil olmuş.
