İnsanlar arasında anlaşmayı, iletişimi sağlayan, geçmişten bugüne sürekli değişen canlı bir varlıktır dil. Kültürle yakından ilgili ve gelişen teknolojiyle de paralel ilerleyen ihtiyaçlara cevaplar arayan kocaman bir okyanustur. Her sene bu gelişimle birlikte kendimizi ifade etmek için günlük hayatta kullandığımız kelimeler değişmekte, hayatımıza taptaze kelimeler girmektedir. Çünkü insanın en büyük ihtiyacıdır kendini doğru ifade etmek.
2024 yılını acısıyla tatlısıyla geride bırakacağımız şu günlerde yılın değerlendirmesi, ‘en’leri seçilirken yıl içinde en çok kullandığımız kelimelerin analizi de yapıldı. Pek çoğumuz farkına varmasak da sözlüğümüze yeni kelimeler eklendi. Kendimizi, duyduğumuz kelimelerin ne anlama geldiğini araştırırken bulduk.
Dünyaca ünlü sözlükler her yıl, o yıla damgasını vuran kelimeleri seçiyor. Bu yıl Türk Dil Kurumu’ndan (TDK) da bir atak geldi. TDK, geçtiğimiz günlerde online bir anket başlattı. Bu ankette uzman bir ekip tarafından 2024 yılını en iyi anlatan 7 kelime/kavram oylamaya sunuldu. Bir milyon kişinin katıldığı bu ankette en çok oyu alan kelime 2024 yılının kelimesi seçildi. Sözlükler demişken Cambridge Sözlüğü’nün 2024 için seçtiği kelime ‘manifest’ olurken, Oxford İngilizce Sözlüğü ise ’brain rot’ yani beyin çürümesi kavramını seçti.
Manifest kelimesi son yıllara damgasını vuran bir kelime oldu. Bizim ülkemizde de fazlasıyla popüler bir kelime, beyin çürümesi ise sosyal medyanın gereksiz ve eğlencelik kullanımını ifade eden, saatlerce boş boş içeriklerde takılan insanlara tepki olarak ortaya çıktı. Yani açıkçası hayatımıza giren kelimeler buram buram sosyal medya kokuyor.
Bize bakacak olursak; TDK’nın oylamaya sunduğu kelimeler “kalabalık yalnızlık”, “merhamet”, “yabancılaşma”, “algoritma”, “yozlaşma”, “yapay zeka” ve “dijital yorgunluk” olarak belirlendi. Bu kelimeler neye göre seçildi derseniz muhtemelen bence TDK da diğer sözlükler gibi insanların en çok aradıkları popüler hale gelmiş sözcüklerden yola çıktı.
En çok dikkat çeken kelime ise ‘kalabalık yalnızlık’ oldu. Birbirinin zıttı iki kelime bir araya gelerek değişik bir kavramı ortaya çıkardı. Kavramdan ziyade bence insanların hissettiği duygulara tam karşılık gelen bir ifade oldu. 2024 yılını en iyi anlatan kelime de ‘kalabalık yalnızlık’ seçildi. İnsanlar kalabalıklar içinde kendilerini yalnız hissetmeye başladılar.
TDK bu anketle sadece kelimelere değil, sosyolojiye ve psikolojiye de dokunmuş oldu. TDK Değerlendirme Kurulu, ‘kalabalık yalnızlık’ hakkında şöyle bir açıklama da yaptı: “Araştırmalar, sosyal medya ve dijital teknolojilerin kullanımının artmasıyla insanların kendilerini daha yalnız hissetmeye başladıklarını gösteriyor. Sosyal medya ortamında takipçi, beğeni sayılarının önem kazanması, sözde ‘kalabalık’ bir ortam oluşturulması yalnızlık hissine çözüm gibi algılansa da yalnızlık hissini artıran bir sonuç ortaya çıkarmaktadır. Dijital dünyanın gelip geçici ilişkiler önermesi, yalnızlık hissini derinleştirmektedir…”
Ankete katılan kişi sayısı da azımsanacak gibi değil, yani 2024 yılında insanlar arasında bağlar zayıflamaya hatta kopma noktasına geldi. Bu yıl da biraz yalnızlaştık mı dersiniz?
