Miras; bir aktarım, geçmişi, şimdiyi ve geleceği birbirine bağlayan bir köprüdür. Günümüzde maddi boyutuyla ilgilensek de mirası maddi bir birikim olarak görmek mirasın doğasına ters düşer.
Çünkü gerçek miras, yalnızca varlıkların değil, aynı zamanda değerlerin, anıların ve hikayelerin nesilden nesle aktarılmasıdır. Bazen dededen kalan bir saat, bazen de hiç tanımadığınız üst soyunuzdan size geçmiş bir bakış, bir gülümsemedir. Bazen de hayatınızı değiştirecek muhteşem bir hediye, bazen de hayatınız boyunca omuzlarınızda taşımak zorunda kalacağınız kocaman bir yüktür.
Etrafımızdan bolca duyarız; aileleri parçalayan yıllarca süren miras davalarını ya da bir günde hiç beklenmedik bir şekilde hayatı değişen insanları. İnsanların kaçırdığı en büyük detay ise mirasın manevi boyutudur. Çok ilginçtir ki insan hayattayken mirasın sadece maddi tarafını düşünüyor, çoluğa çocuğa kalsın diye var gücüyle birikim yapar ama göçüp gittiğinde geride kalanları en çok mutlu eden bıraktıkları manevi değerlerdir.
Miras bireysel olduğu kadar toplumsaldır da; yaşadığımız coğrafyanın kültürünü, değerlerini, sanat eserlerini dünden bu güne bize ulaştıran mirastır. Toplumsal mirasta emanetçiyiz. Değerleri koruyup geleceğe aktarmak en büyük sorumluluğumuzdur.
Miras çeşitleri saymakla bitmez. Yaşadığımız dijital çağ mirasa yeni bir boyut kazandırdı. Artık bir insanın dijital ayak izi, fiziksel miras kadar önemli bir hale geldi ve adına da ‘dijital miras’ denildi.
Dijital miras; maddi manevi bir kişinin dijital dünyada bıraktığı tüm izlerdir. Göçüp gitsek de dijital ortamlarda izlerimiz kalacak. Sosyal medya hesapları, mail adresleri, bulut depolama alanındaki fotoğraflar, bloglar, kullanıcı adları, alan adları, web siteleri, isim hakları ve hatta kripto para cüzdanları. Dijital dünyada da varlığımızı sürdürdüğümüz sürece biriktirmeye devam ediyoruz. Çok ilginçtir ki kimse göçüp gittikten sonra tüm bu hesaplara ne olacağı konusunda tam bir bilgiye sahip değil. Eminim maddi değeri olanlar miras hukukunda yerini almıştır, ya manevi olanlar. Mesela depolama alanlarındaki fotoğraflarımız? Sosyal medya kullanıcı hesapları? Bu tarz izlerimiz sevdiklerimizin bizi hatırlama biçiminde kritik bir rol oynuyor. Bir fotoğrafın bile etkisi çok büyük olabilir. O yüzden uzmanlar siz göçüp gittikten sonra sevdiklerinizi yasal süreçlerle uğraştırmama adına dijital vasiyet düzenlemeyi öneriyor. Hatta teknoloji devleri kullanıcılarına dijital miras politikaları sunmaya başladı. Google veya Facebook’un dijital varlıkları ölümden sonra nasıl yönetileceğine dair çözümleri mevcut.
Sonuç olarak dijital ortamlarda bıraktığımız izler hayatımızın birer uzantıları ve belki de yarına bırakacağımız en güzel hediyelerden biri olabilir, asla bilemeyiz…
