Sahillerden gelen haberleri heyecanla takip ettiğim bu günlerde benim de içimi tarifsiz bir heyacan sarıyor. Caretta carettalar yumurtalarından çıkıp denizle buluşuyor. Canlılardaki bu içgüdüsel olaylara bayılıyorum. Nesilleri tehdit altında olan bu sevimli canlılar için insanlar seferber olmuş durumda. Kentimizde de birçok sahilde bu canlıların doğal yaşam alanları koruma altında ve titizlikle türün devamı için çalışmalar devam ediyor.
İnsan kendine bir yaşam alanı oluştururken başka canlıların yaşam alanlarını yok etme eğilimde ama bu tarz farkındalık projeleriyle türlerin devamlılıklarını sağlayabiliriz. Derken bu alanda çok büyük başarılara imza atmış, ülkemizde carettalar için mücadele vermiş carettaların en büyük savunucusu Kaptan June aklıma geliyor. İsmi carettalardan ayrı anılamaz diye düşünüyorum çünkü o caretta carettaların annesi…
June Haimoff 1922 yılında İngiltere’de doğdu. Babası petrol mühendisi olduğu için çocukluğu bol seyahatlerle geçti. Çocukluk insan hayatında kısa bir dönemi ifade etse de insan ruhunda derin izler bırakıyor. Bence June’un doğayla bağlantısı Afrika’da geçirdiği zamanlardan kalma diye düşünüyorum. İngiltere’ye dönen kızımız çok şaşaalı bir yaşam sürdü. Birçok insanın hayalini yaşarken o bu hayatı elinin tersiyle itip her şeyi arkasında bırakarak bir balıkçı teknesiyle denize açıldı. Belki de bastırmaya çalıştığı seslerle mücadele etmeyi bırakıp onu çağıran sese kulak verdi.
Uzun bir süre Ege Denizi’nde dolaşıp 20 yıl Yunanistan’da yaşadı. Tatillerini Dalyan’da geçirmeye başladı ve buranın muhteşem doğasına aşık olup 1986 yılında buraya yerleşti.
İztuzu Plajı’nda basit bir barakada ve teknesinde yaşamaya başladı.
Caretta carettalar sadece çiftleşmek ve yumurtlamak için karaya çıkan deniz kaplumbağalarıdır. Sadece geceleri sahile çıkıp açtıkları çukurlara yumurtaları gömerler, tek seferde 100 yumurta bırakabiliyorlar. Araştırmalara göre yumurtadan çıktıkları sahile yumurtlama eğilimdeler.
June da sahilde yaptığı yürüyüşlerden birinde carettalarla karşılaşıyor ve başlıyor araştırmaya… Hayatında aradığı amacı bulmuş gibi büyük bir anaçlık dürtüsüyle hayatını bu canlılara adıyor. İlk işi yöre halkının desteği ile carettaların yaşam alanı olan İztuzu Plajı’na yapılacak büyük otel inşaat projesine engel oluyorlar. Sonrasında hayatını bu işe adıyor. Bir annenin evlatlarını koruma mücadelesi. 2002 yılında ‘Captain June and the Dalyan Turtles’ adlı kitabıyla bu mücadeleyi bütün dünyaya duyuruyor. 2009’da Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı oluyor... Kurduğu Kaptan June Deniz Kaplumbağalarını Koruma Vakfı 2011 yılı başında tescillendi. İngiltere kraliyet ailesince 2011'de "kraliyet nişanı" aldı. 2022 yılında korona virüsüne yakalanarak tedavi sonrasında barakasında vefat etti. Sıra dışı bir hayat hikayesi.
Vefatından sonra Ortaca ilçesine anıtını diktiler, yaşadığı yerin sokağına da adını verdiler. Onun verdiği mücadele sadece bir türün yok olmasını engellemedi, sayesinde muhteşem doğasıyla Dalyan da korunmuş oldu. Bir gün yolunuz düşerse mutlaka gidip görmeniz gereken harika bir yer carettaların ana vatanı…
