Kültür ve Turizm Bakanlığı projesi ‘Şehirde Festival Var’ ilkesi ile gerçekleştirilen Türkiye Kültür Yolu Festivali Antalya ile son buluyor. 16 şehirde ve bu şehirlerin meydanları ile kültür merkezlerinde gerçekleştirilen etkinlikler Mustafa Kemal Atatürk’ün ‘Sanatsız kalan bir toplumun hayat damarlarından biri kopmuştur’ sözünü taçlandıran toplumsal bir proje olarak anılacaktır.
Festival ile herkese, her kesime etkinlik seçme, izleme, dinleme özgürlüğü, fırsatı sağlanmıştır. Bir meydanda halk konseri, diğer sahnede opera dinleyen, bir salonda söyleşiler ile bilgilenen, diğerinde sergilerle sanata doyan insanlar. Her şehirde ve her sokakta kültür ve sanat fısıltıları duymak ne güzeldi.
Festivalin son ayağı olan Antalya Kültür Yolu Festivali kapsamında ben de güzel bir günde Kaleiçi sokaklarını dolaştım. Suna&İnan Kıraç Kaleiçi Müzesi’ni ziyaret ettim. Antalya Kültür Sanat’ta (AKS) düzenlenen, yerli ve yabancı sanatseverlerin ilgisini çeken Meksikalı ressam Frida Kahlo’nun Günlükleri dijital sergisini gezdim. Bu sergi, Frida’nın kendi el yazısı ile tuttuğu günlüklerden esinlenerek Türkçe ve İngilizce hazırlanmış, onun fiziksel ve psikolojik iç dünyasına yolculuk yapmanıza olanak sağlayan bir bakış açısı sunuyor.
Kimdir Frida Kahlo?
Magdelana Carmen Frida Kahlo Calderon. Kısa adıyla Frida Kahlo, 1907’de Meksika’da doğan ve yaşamı boyunca sanatıyla hem kendini hem de yaşadığı acıları ifade eden ünlü bir ressamdır. Altı yaşında geçirdiği çocuk felci nedeniyle bir bacağı zayıflar ve 18 yaşında da feci bir otobüs kazası geçirir; bu kaza, hayatı boyunca fiziksel acı çekmesine ve birçok ameliyat geçirmesine neden olur. Çocuk felci ve her tarafını kıran otobüs kazası ile mi başlamıştır Frida’nın acı, aşk, ihanet, devrim resimleri yaparak dünyanın en ünlü ressam olma yolculuğu? Bu sorunun yanıtı hep tartışılır ama Frida sadece tabloları, kıyafetleri ile değil sözleri ve düşünceleri ile de bir ikondur.
Yatağa bağlı olduğu zamanlarda resim yapmaya başlar. Sanatında, hem fiziksel hem de duygusal acılarını, Meksika kültürünü ve kendi kimliğini yansıtır.
1929’da Meksika Devrim Sanatının ünlü ressamlarından Diego Rivera ile evlenir ancak ilişkileri oldukça fırtınalı geçer. Frida, sanatında kadın kimliği, acı, doğa ve ölüm gibi konuları işleyerek sanat dünyasında önemli bir iz bırakır. 1954’te 47 yaşında hayatını kaybeden sanatçının sanatı ve yaşam öyküsü senaryolaştırılır ve filmi yapılır.
Sağlığında yaptığı fakat beğenmeyip bir köşeye fırlattığı otoportresi 69 yıl sonra Newyork’taki bir açık artırmada 39.4 milyon dolara satılmıştır.
20’nci yüzyılın en büyük ressamlarından biridir Frida Kahlo, 13 Temmuz 1954’te ölmeden kısa süre önce 47 yıllık kısa yaşamını şu sözlerle özetlemiştir;
‘Ben aşkın, acının ve devrimin kadınıyım. Devrim, bizleri karnında taşımış olan gerçek annemizdi’
Bugün Frida Kahlo’nun 143 tablosu, 55 tanesi oto portresi, yüzlerce karalaması ya müzesinde ya da tablo koleksiyoncularında. Yaşamının büyük bir bölümünü yatakta başının üstünde duran, “gündüzlerinin ve gecelerinin celladı” olarak tanımladığı bir aynaya bakarak geçirdiği için sürekli oto-portre çizen Frida’daki bu yetenek ve ustalık için Pablo Picasso "Biz onun gibi insan yüzleri çizmeyi bilmiyoruz" demiştir.
Fizyolojik ve Psikolojik rahatsızlığına karşın uğraştığı sanat ona yaşama gücü vermiş, O’nun için sanat yalnızca her tür toplumsal değişimin öncüsü olmuştur.
Resimlerinde Meksika kültürünü ve devrimci ulusal kimliğini tuvale aktarmıştır.
Kendisine ‘sürrealist’ diyenlere de şu cevabı vermiştir.
"Benim sürrealist olduğumu düşündüler. Yanıldılar, çünkü hiçbir zaman hayallerimi resmetmedim. Fırçam asla kendi gerçeğimden başka bir realiteyi boyamadı. Bu gerçeğin içinde hep aşk vardı"
Frida Kahlo Sergisi, ilk defa Türkiye'de, Kültür Yolu Festivali kapsamında sergileniyor. Sergi 30 Kasım’a kadar açık. Frida Kahlo'nun Günlükleri sergisini mutlaka gezin derim. Bu günlüklerde ve dijital görüntülerde tutkunun, acının ve sanatın izlerini göreceksiniz. Yerli ve yabancı ziyaretçiler için sergi kataloğunda Frida Kahlo'nun evrenine dokunmanın keyfini sürecekleri yazılmış.
Ben bu evrenin keyfini yaşadım.
